# Bài viết chào tháng 11

Xin chào các bạn độc giả yêu dấu của VNQS.

Hôm nay, để thay đổi hông khí, VNQS xin mời các bạn cùng tham quan một lớp học đặc biệt gắn liền với nhân dân Việt Nam những ngày sau độc lập 2/9 tại miền Bắc và sau giải phóng đất nước 30/4 tại miền Nam. Lớp học này là chủ trương sáng suốt của Đảng và Chính phủ lâm thời, với đại diện tiêu biểu là lãnh tụ Hồ Chí Minh kính yêu, trong việc xóa bỏ một trong những hậu quả lớn nhất của chế độ thực dân - phát xít: nạn mù chữ.

## Ảnh 1

Hưởng ứng câu nói của chủ tịch Hồ Chí Minh trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ ngày 3/9/1945: *Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu*[$^{[1]}$](https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/c-mac-angghen-lenin-ho-chi-minh/ho-chi-minh/nghien-cuu-hoc-tap-tu-tuong/mot-dan-toc-dot-la-mot-dan-toc-yeu-chan-ly-cua-thoi-dai-2520), cả nước mở chiến dịch Chống nạn mù chữ với sự ra đời của Nha bình dân học vụ đầu tiên ngày 8/9/1945, bên cạnh đó khóa huấn luyện cán bộ giáo viên cho khóa học mang tên Hồ Chí Minh được ra đời.[$^{[2]}$](https://vnexpress.net/phong-trao-binh-dan-hoc-vu-75-nam-truoc-4166631.html)

Các lớp học Bình dân học vụ có quy mô nhỏ, chủ yếu là ở các địa phương. Người theo học đa dạng về tầng lớp, bao gồm cả tầng lớp lao động nghèo, ngày cày cuốc đêm đến đi học. Mặc cho ngân sách bấy giờ eo hẹp, phong trào vẫn diễn ra rầm rộ. Giáo viên dạy chủ yếu là do địa phương tự túc, không nhận lương.

## Ảnh 2

Hình ảnh lớp học mà chúng ta thấy thân quen là những dãy bàn sắp xếp song song ngay ngắn, là những cuốn sách, cây bút đặt trước mắt học sinh, là tấm bảng đen đầy chữ viết bằng phấn trắng. Tuy nhiên, những lớp học Bình dân học vụ lại không như thế.

Các lớp học được mở khắp nơi, trong nhà dân, đình chùa, miếu mạo, chỉ cần mấy chiếc ghế đặt quanh bàn, quanh chiếc phản, cánh cửa, tấm ván mộc làm bảng đã thành lớp học. Có lúc, các giáo viên bình dân học vụ dùng phấn hay gạch để viết xuống đất thay cho bút và giấy. Những phòng học buổi tối thường cũng không có đèn, những ngọn đèn dầu đươc thắp lên ở mọi chỗ ngồi để người học xem sách, viết bài.[$^{[3]}$](https://trangchiase.com/hinh-anh-quy-ve-lop-hoc-thoi-binh-dan-hoc-vu.html)

## Ảnh 3

Như mục đích "xóa mù chữ" của chiến dịch, các lớp học dạy chữ cái. Thời buổi ấy, việc học thuộc chữ cái không chỉ ở trong lớp học, mà cỏn vào trong đời sống. Tại các nơi nhiều người qua lại, như các ngõ xóm, điếm canh, cổng đình, cổng làng, người ta treo nong, nia, mẹt, phên cốt, trên viết các chữ cái bằng vôi để ai đi qua cũng có dịp nhẩm, ôn các chữ đã học.

Các câu văn vần miêu cả các chữ cái được sử dụng để người học dễ thuộc:
*i, t có móc cả hai.
i ngắn có chấm, t dài có ngang;
e, ê, l cũng một loài.
ê đội nón chóp, l dài thân hơn;
o tròn như quả trứng gà.
ô thì đội mũ, ơ là thêm râu
o, a hai chữ khác nhau
vì a có cái móc câu bên mình.*

Hình ảnh lớp học Bình dân học vụ ở khu dân cư gần chiến khu Việt Bắc từng hiện lên trong câu thơ Tố Hữu:
*Nhớ sao lớp học i tờ
Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan*

## Ảnh 4

Một năm sau ngày phát động, phong trào Bình dân học vụ đã tổ chức được 75.000 lớp học với trên 95.000 giáo viên, trên 2.500.000 người biết đọc, biết viết. Từ một đất nước có 95% số dân mù chữ khi vừa mới độc lập, tới năm 1948, 6 triệu người đã thoát nạn mù chữ và đến năm 1952 là 10 triệu người, chiến dịch xoá nạn mù chữ cơ bản được hoàn thành.

Tại miền Nam Việt Nam trước 1975, ngụy quyền Việt Nam Cộng Hòa thất bại trong việc thanh toán nạn mù chữ, với 30% dân số chưa biết chữ. Ngay sau khi giải phóng, Chỉ thị 221 CT/TW ngày 17/6/1975 của Ban Bí thư Trung ương Đảng chỉ ra rằng *"Nhiệm vụ xoá nạn mù chữ và bổ túc văn hoá ở miền Nam phải được xem là cấp thiết và số một"*[$^{[4]}$](https://vietlaw.quochoi.vn/Pages/vbpq-toan-van.aspx?ItemID=7144), các Nha Bình dân học vụ được triển khai sau đó. Đến năm 1978, toàn bộ 21 tỉnh thành miền Nam đã được xóa nạn mù chữ.