## opłaty i prowizje za usługi finansowe

### Odpłatność za usługi finansowe
W skrócie usługi finansowe są odpłatne i ludzie dostają za nie wynagrodzenie albo w momencie podpisania umowy albo z czasem (osoba podpisująca spłaca "kredyt").
### przykład
usługa kredytowa, kredytobiorca ma podzielone koszta na 3 różne stopnie:
- etap przedkontraktowy - koszty sprawdzenia zdolności kredytowej, ustanowienia zabezpieczeń i inne duperele
- dostarczenie pieniędzy i obsługa kredytu/pożyczki - obsługa,administrowanie i pilnowanie kredytobiorcy
- przedłużenie umowy/terminu spłaty.

Klient kredytobiorca nie ma jak ustalić za co dokładnie płaci, o ile może mieć jakieś nazwy kosztów to nie może na nich polegać prawnie.

Określone także w umowie „wynagrodzenie” jest w różny sposób nazywane – określane przez instytucje finansowe. Stanowi ono zbiorczą kategorię, na którą składają się różne kategorie -np. prowizje, opłaty występujące pod różnymi nazwami (np. opata administracyjna, manipulacyjna, przygotowawcza), odsetki). Wynagrodzenie instytucji finansowych ma niejednorodny charakter – jednorazowy, pobierany na początku przy zawieraniu umowy, np. prowizja za udzielenie kredytu oraz pobierane przez cały okres jej trwania (odsetki, składki ubezpieczeniowe w umowach ubezpieczenia).

Odsetki od udzielonego kredytu są tą kategorię wynagrodzenia związaną z korzystaniem w czasie z kapitału (kredytu). Są ceną za jego korzystanie i co istotne – sa należne tylko za czas korzystania z tego kapitału.

### **Wzorce umowne**
w skrócie są to dokumenty co określają treść przyszłch umów indywidualnych. Ich zadaniem jest ułatwienie zawarcia umowy. Przepisy prawa nie formułują nic a nic w tej kwestii. Warto rozumieć że wzorce umów to wszelkie klauzule przygotowane przez bank (proponenta). Opracowywane są jednostronnie i stanowią taki szkielet/templatke na wiele umów.

Wzorce umów są doktrynalne -> są wytworem nauki prawa i nie mają żadnej legalnej definicji. Polski kodeks cywilny podaje jako przykłady wzorców umów:
- ogólne warunki umów - sformalizowanie postanowień umownych.
- wzory umów - formularze do uzupełnienia przez ludzi (mają puste pola na dane/date itp itd)
- regulaminy - bardzo podobne co ogólne warunki umów tylko poprzednik jest do jakiejś grupy umów a regulamin do jednej konkretnej.
Ogólnie w prawdziwym życiu można to spotkać pod wieloma innymi nazwami np. instrukcje, taryfy prowizji i opłat, tabele opłat, cenniki, umowy typowe, umowy standardowe ale to wszystko to samo.

**Funkcje wzorców umownych:**
- przyśpiesza zawieranie umów finansowych
- ogranicza koszty i ujednolica treść
- ułatwia kontrole i kalkulację ryzyka
Ogólnie pomagają wielkim instytucją finansowym, bo dzięki nim nie trzeba każdej umowy od nowa pisać z każdą osobą. Oczywiście jak ktoś chce coś negocjować to jak najbardziej można (ale czy ma to sens?).

By wzorzec był wiążący dla danego klienta musi zostać on pokazany mu przed zawarciem umowy (przesłanka formalna), oraz nie powinno być niedozwolonych postanowień umowy i wszelkie postanowienia powinny być przejrzyste i jednoznaczne (jak nie są to wszystko jest na korzyść klienta) (przesłanka merytoryczna).

Tam istnieją klauzule abuzywne, które mogą naruszyć interes konsumenta więc sa zakazane:
- przyznanie przedsiębiorcy uprawnień do zmiany warunków umowy bez zgody konsumenta (nie ma możliwości wypowiedzenia)
- ograniczanie prawa albo zwiększenie obowiązków konsumenta bez zrobienia tego samego przedsiębiorcy
- ograniczające albo wywalające odpowiedzialność przedsiębiorcy (fajrant pack tzw)
- ograniczenie woli konsumenta

Kiedy można zmieniać wzorce?
- totalnie nie wolno zmieniać bez dania możliwości wypowiedzenia stronie klienta
- można zmienić stopy oprocentowania tylko w szczególnych przypadkach (klient widzi jakie to przypadki)
- jak coś chcemy zmienić to klient MUSI się o tym dowiedzieć nie można tylko wywiesić sobie info o zmianie w placówce.

Klauzule modyfikacyjne mają za zadanie powiedzenie o możliwych zmianach odsetek, wysokości oprocentowania, i prowizji.

Niedozwolone postanowienia są bezskuteczne.

Ogólnie sporym problemem jest że często umowy jakie podpisujemy mają w ciul tekstu i przeciętny kowalski nie przeczyta drobnego druczku i może wpakować się w kłopoty.

### analiza klauzul niedozwolonych TODOO

### analiza nku w umowach bankowyc TODOO

### rachunki oszczędnościowe

Rachunek oszczędnościowy jest rodzajem rachunku bankowego. Są trzy typy rachunku oszczędnościowego:
- rachunek oszczędnościowy
- rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe
- rachunki terminowych lokat oszczędnościowych
- rachunki rodzinne
Tldr bank oferuje jakieś korzyści za trzymanie kasy na rachunkach bankowych a nie trzymanie ich w "skarpecie".

Trochę więcej o rachunkach rodzinnych:
są to rachunki dla osób fizycznych objętę jeszcze większą ochroną niż poprzednie. Mogą być prowadzone tylko dla posiadaczy rachunków bankowych.

Nie może być on prowadzony dla kilku osób fizycznych.

Jest on odpłatny

**dyspozycja wkładem na wypadek śmierci**
Tldr taki swego rodzaju testament. Co prawda nie podlega dziedziczeniu i jest na wypadek czegoś co testament nie zawarł.
Bank ma za zadanie wysłać pieniądze tam gdzie osoba zmarła sobie zażyczyła. Może te pieniądze rozdysponować małżonce, rodzicom, dzieciom, rodzeństwu

## Pora na rzeczy z sylabusa a nie jakieś duperele

**1) Pojęcie i specyfika usług finansowych**

a) Usługi finansowe to wszelkiego rodzaju usługi świadczone przez instytucje finansowe (np banki, ubezpieczyciele, firmy inwestycyjne). Głównymi usługami finansowymi są:

- Usługi bankowe: Jak idzie się domyślić wszelkiego rodzaku usługi, które załatwimy w banku, rachunek bankowy, karty debetowe, przekazy pieniędzy itp itd. Banki są takimi pośrednikami naszych finansów (czasami nawet opiekunami)

- Usługi kredytowe: Oczywiście świadczone przez banki ale również przez inne instytucje. Zadanie tych usług to udzielenie kredytów klientom na różne cele. Nie ma nic za darmo i trzeba je potem spłacić z jakimiś odsetkami :C

- Usługi płatnicze: usługi jak sama nazwa wskazuje związane z przekazywaniem/odbieraniem płatności między stronami. Karty, opłata za przelewy, mobilne portfele czy KRYPTOWALUTY

- Usługi ubezpieczeniowe: Usługi pokroju polisy ubezpieczeniowe, ochrona przed ryzykiem finansowym i pogodowym, no jak coś trzeba ubezpieczyć to wiesz czego potrzeba.

- Usługi inwestycyjne: Usługi związane z graniem na giełdzie handlowanie akcjami itp.

b) W kontekście usług finansowych, istnieją trzy główne kategorie klientów: klient detaliczny, klient profesjonalny i konsument.

- Klient detaliczny: Klient detaliczny to zwykły typowy Kowalski. On wszystkie usługi finansowe robi na siebie/dom/rodzine. Może inwestować ale to jakieś "grosze".

- Klient profesjonalny: Profesjonalny uhuhuhu więc no jakaś firma, organizacja, która korzysta z usług w celu zarządania swoimi finansami i działalnością. Mają sporo rzeczy do ogarnięcią więc więcej wymagają (ha lamusy nie potrafią se poradzić)

- Konsument: Konsument to złączenie poprzednich dwóch klientów tylko, że konsument wykorzystuje usługi finansowe głównie w celu zaspokojenia swoich potrzeb konsumpcyjnych, takich jak zakup mieszkania, samochodu, podróży, edukacji itp. (jebany kapitalizm)

c) Źródła zagrożeń i ryzyka dla klientów usług finansowych:

- Zagrożenia związane z bezpieczeństwem cyfrowym: Ataki hakerskie, kradzieże tożsamości, oszustwa internetowe i phishing

- Ryzyko kredytowe: Życie to suka i jest możliwość, że straci się pracę i nie będzie jak spłacić kredytu więc lipton

- Ryzyko inwestycyjne: Jak kupujesz wszystkie akcje CD projekt red przed premierą nowej gry a potem dziwisz się, że jesteś 1000$ na minusie to jest ten moment.

- Zagrożenia związane z produktem lub usługą: Jak zawsze mądrzy ludzie w garniturach chcą twojej krzywdy i napiszą małym druczkiem że masz pokazać im dupe a to twoja wina bo nie przeczytałeś :C

- Zagrożenia związane z regulacjami i zgodnością: jak firma jebie prawo to jebie też ciebie (masz problemy)

- Zagrożenia rynkowe: Wszystko z takich wielkich dram, krach na giełdzie, inflacja i to może cię udupić.

d) Regulacja usług finansowych w Unii Europejskiej (UE) opiera się na kompleksowym systemie prawno-regulacyjnym, który ma na celu zapewnienie stabilności, bezpieczeństwa i ochrony interesów klientów. Istnieje wiele aktów prawnych i organów regulacyjnych, które nadzorują sektor finansowy w UE. Oto kilka kluczowych elementów regulacji usług finansowych w UE:

- Dyrektywy UE: UE chce dobrze i daje fajne przepisy dla całej UE i wymusza na państwach by je zawarli w swoim prawie krajowym. Dyrektywy dotyczą np. minimalne standardy dotyczące działalności finansowej, ochrony klientów itp.

- Rozporządzenia UE: Praktycznie to samo co wyżej tylko te rozporządzenia od razu wchodzą w życie, państwo nie musi tego wpisywać do prawa kraju.

- Europejski Bank Centralny (EBC): Big Daddy banków, on jest odpowiedzialny za politykę pieniążną w strefie euro. I ma ostatnie zdanie w ważnych sprawach. Ma utrzymać stabilność cen i płynność w systemie finansowym.

- Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB): odpowiedzialny za nadzór banków.

- Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EUNUPPE): odpowiedzialny za nadzór ubezpieczeń i ubezpieczycieli.

- Organizacje samoregulacyjne: W sektorze finansowym istnieją również organizacje samoregulacyjne, takie jak Europejska Rada ds. Rynków Finansowych (ESMA) czy Komitet Europejskich Organizacji Regulacyjnych Papierów Wartościowych (CESR), które mają na celu koordynowanie działań i tworzenie standardów dla sektora finansowego w UE.

**2) Podmioty świadczące usługi finansowe.**
a) Podmioty świadczące legalnie usługi finansowe w UE:

- Banki:

- Firmy inwestycyjne:

- Ubezpieczyciele:

- Fundusze inwestycyjne:

- Fintechy:

b) Zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie świadczenia usług finansowych w UE.

- Zasada paszportu europejskiego: Chodzi o to, że jak gdzieś możesz świadczyć swoje usługi (w państwie UE) to możesz już świadczyć je w każdym innym państwie (też z UE). Czyli mniej pierniczenia się z jakimiś dokumentami itp

- Przestrzeganie regulacji UE: Jak chcesz robić coś w UE to musisz robić to tak jak w UE jest zapisane. Nie można prać brudnych pieniędzy, i tam jakaś ochrona danych bla bla.

- Wymogi licencyjne: Chodzi o to że jak masz mieć działalność to musisz mieć odpowiednią licencję w zależności od usługi. Oprócz samego dostanie licencji będziesz też monitorowany.

- Ochrona klientów: Chodzi o to by nie próbować scamować klientów, zapewnienie mechanizów skarg i reklamacji i ocrhone danych osobowych klientów.

- Kapitał i płynność: TLDR nie możesz zacząć działaności jak nie masz kasy albo nie potwierdzisz tego że ta kasa szybko się nie skończy.

- Raportowanie i sprawozdawczość: Podmioty świadczące usługi finansowe są zobowiązane do regularnego raportowania i składania sprawozdań finansowych organom regulacyjnym.

**3) Umowy o usługi finansowe**
a) Umowy o usługi finansowe i ich regulacja w UE. Oto ogólna charakterystyka umów o usługi finansowe i tendencje dotyczące ich regulacji w UE:

- Charakterystyka umów o usługi finansowe: Umowy pomiędzy dostawcami usług (banki itp) a klientami. Rachunki bankowe, kredyty ubezpieczenia.

- Regulacja umów o usługi finansowe w UE: Umowy o usługi finansowe w UE są regulowane na poziomie unijnym i krajowym.

- Ochrona konsumentów

- Uczciwość i przejrzystość

- Digitalizacja i nowe technologie

b) Koszty usług finansowych (Odpłatność za usługi finansowe)- odsetki, opłaty, prowizje i inne koszty ponoszone przez klientów).Koszty usług finansowych obejmują różne rodzaje opłat, prowizji, odsetek i innych kosztów, które klienci ponoszą w ramach korzystania z tych usług. Oto kilka przykładów:

- Odsetki: Odsetki są kosztem związanym z korzystaniem z produktów finansowych, takich jak kredyty, pożyczki, karty kredytowe czy rachunki oszczędnościowe. Klienci mogą płacić odsetki od pożyczonej kwoty lub otrzymywać odsetki na zdeponowane środki.

- Opłaty za prowadzenie rachunku: Banki i inne instytucje finansowe często pobierają opłaty za prowadzenie rachunków bankowych. Mogą to być opłaty miesięczne lub roczne, które pokrywają koszty utrzymania rachunku i świadczenia usług z nim związanych.

- Prowizje: Prowizje są opłatami pobieranymi za konkretne usługi finansowe, takie jak przekazy pieniężne, transakcje na giełdzie, emisję obligacji czy zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Prowizje mogą być naliczane w formie stałej opłaty lub jako procent wartości transakcji.

- Opłaty za doradztwo finansowe: Jeśli korzystasz z usług doradztwa finansowego, może być naliczana opłata za świadczenie tych usług. Może to być opłata stała lub opłata prowizyjna, która zależy od wartości zarządzanych aktywów lub osiągniętych wyników inwestycyjnych.

- Koszty ubezpieczeń: Jeśli zawierasz umowę ubezpieczenia na życie, zdrowie, dom czy inne mienie, będziesz musiał płacić składki ubezpieczeniowe. Składki mogą być płacone miesięcznie, kwartalnie lub rocznie i zależą od wielu czynników, takich jak wiek, zdrowie czy wartość ubezpieczenia.

- Koszty walutowe: Jeśli dokonujesz transakcji walutowych, np. konwertujesz jedną walutę na inną, instytucje finansowe mogą naliczać opłaty za takie operacje. Koszty walutowe mogą wynikać z różnicy między kursami wymiany walut lub prowizji pobieranej przez dostawców usług walutowych.

c) Obowiązki instytucji finansowych wobec klientów usług finansowych. Instytucje finansowe mają wiele obowiązków wobec klientów usług finansowych, których celem jest ochrona interesów i zapewnienie uczciwości transakcji finansowych. Oto kilka głównych obowiązków instytucji finansowych wobec swoich klientów:

- Obowiązek dostarczania jasnych informacji: Powinny udostępniać informacje o kosztach, opłatach, warunkach umowy, ryzyku oraz wszelkich innych istotnych aspektach, które mogą wpłynąć na decyzje klientów.

- Obowiązek odpowiedniego doradztwa: Jeśli instytucja finansowa oferuje usługi doradztwa finansowego, ma obowiązek udzielać klientom odpowiednich i rzetelnych porad zgodnie z ich indywidualnymi potrzebami i celami finansowymi.

- Obowiązek uczciwości i lojalności: Instytucje finansowe mają obowiązek postępować uczciwie i lojalnie wobec klientów.

- Obowiązek ochrony danych osobowych: Instytucje finansowe mają obowiązek chronić poufność i prywatność danych osobowych klientów.

- Obowiązek zapewnienia dostępu do mechanizmów rozstrzygania sporów: Instytucje finansowe powinny zapewniać klientom dostęp do skutecznych mechanizmów rozstrzygania sporów.

- Obowiązek przestrzegania regulacji i przepisów: Instytucje finansowe mają obowiązek przestrzegania regulacji i przepisów dotyczących usług finansowych.

**4) Usługi depozytowe**
a) Usługi depozytowe ich charakterystyka i regulacja. Usługi depozytowe odnoszą się do usług oferowanych przez instytucje finansowe, takie jak banki, polegające na przyjmowaniu i przechowywaniu depozytów od klientów. Oto charakterystyka i regulacja usług depozytowych:

- Przyjmowanie depozytów: Banki i inne instytucje finansowe przyjmują środki pieniężne od klientów na przechowanie. Mogą to być środki zgromadzone na rachunkach bieżących, oszczędnościowych, depozytowych lub lokatach terminowych.

- Bezpieczeństwo depozytów: Instytucje finansowe są zobowiązane do zapewnienia bezpieczeństwa zgromadzonych depozytów. W przypadku banków, w większości krajów istnieją systemy gwarantowania depozytów, które chronią depozyty klientów w przypadku niewypłacalności banku do określonej kwoty.

- Dostęp do środków: Klienci mają prawo do swobodnego dostępu do swoich zgromadzonych środków w ramach warunków umowy. Mogą wykonywać transakcje, dokonywać wypłat, korzystać z kart debetowych lub czeków, zlecać przelewy i inne operacje związane z ich depozytami.

Regulacja usług depozytowych:

- Regulacje bankowe: Usługi depozytowe są ściśle regulowane w większości jurysdykcji, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Wiele państw posiada specjalne ustawy regulujące sektor bankowy i usługi depozytowe, które obejmują aspekty dotyczące rezerw obowiązkowych, kapitału banku, nadzoru i innych kwestii.

- Nadzór bankowy: Wiele krajów ma organy nadzoru, które monitorują działalność banków i instytucji finansowych świadczących usługi depozytowe. Celem nadzoru jest zapewnienie stabilności sektora finansowego, ochrona interesów klientów i przestrzeganie regulacji.

- Gwarancje depozytów: W celu ochrony depozytów klientów, wiele krajów wprowadziło systemy gwarantowania depozytów. Te systemy zapewniają, że w przypadku niewypłacalności banku, depozyty klientów są chronione do określonej kwoty. Warunki i zasady gwarancji depozytów mogą się różnić w zależności od kraju.

- Uczciwość i przejrzystość: Regulacje dotyczące usług depozytowych wymagają od instytucji finansowych zachowania uczciwości i przejrzystości wobec klientów. Banki muszą dostarczać jasne informacje o warunkach umowy, kosztach, opłatach, odsetkach i innych istotnych szczegółach dotyczących usług depozytowych.

**5) Usługi kredytowe**
a) Usługi typu kredytowego obejmują różne formy udzielania pożyczek pieniężnych przez instytucje finansowe, takie jak banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe i inne podmioty finansowe. Oto ogólna charakterystyka i regulacja usług typu kredytowego:

- Udzielanie pożyczek pieniężnych: Instytucje finansowe udzielają pożyczek klientom na określony czas i pod określone warunki. Kredyty mogą być udzielane w celu finansowania różnych potrzeb, takich jak zakup samochodu, nieruchomości, konsolidacja długów lub prowadzenie działalności gospodarczej.

- Oprocentowanie i koszty: Kredyty wiążą się z odsetkami i innymi kosztami, takimi jak prowizje, opłaty administracyjne czy ubezpieczenia. Oprocentowanie może być stałe lub zmienne, zależne od wskaźnika referencyjnego, takiego jak stawka WIBOR.

- Okres spłaty: Kredyty mają ustalony okres spłaty, który może być krótkoterminowy (np. kilka miesięcy) lub długoterminowy (np. kilka lat lub nawet kilkadziesiąt lat w przypadku kredytów hipotecznych). Okres spłaty zależy od rodzaju kredytu i umowy zawartej między instytucją finansową a klientem.

Regulacja usług typu kredytowego:

- Regulacje bankowe: Kredyty udzielane przez banki podlegają ściślejszym regulacjom w porównaniu z innymi podmiotami finansowymi. Banki są często regulowane przez organy nadzoru, takie jak banki centralne lub agencje regulacyjne, które monitorują i kontrolują ich działalność, w tym udzielanie kredytów.

- Zasady udzielania kredytów: Regulacje dotyczące kredytów obejmują zasady i procedury udzielania kredytów. Instytucje finansowe są zobowiązane do przeprowadzania oceny zdolności kredytowej klienta, sprawdzania historii kredytowej, dochodów i innych czynników, aby określić, czy klient spełnia wymogi do otrzymania kredytu.

- Informowanie klientów: Regulacje nakładają na instytucje finansowe obowiązek zapewnienia jasnych i przejrzystych informacji klientom dotyczących warunków kredytu, oprocentowania, kosztów, harmonogramu spłat i innych istotnych szczegółów. Celem jest umożliwienie klientom świadomego wyboru i zrozumienia związanych z kredytem zobowiązań.

- Ochrona konsumentów: W przypadku kredytów konsumenckich istnieją regulacje mające na celu ochronę konsumentów. Obejmują one ograniczenia dotyczące oprocentowania, prawa do odstąpienia od umowy, ograniczenia agresywnych praktyk marketingowych oraz odpowiedzialność instytucji finansowych za ewentualne szkody wyrządzone konsumentom.

Współczesne regulacje dotyczące usług typu kredytowego mają na celu zapewnienie uczciwości, przejrzystości i ochrony interesów klientów. Instytucje finansowe muszą przestrzegać określonych wymogów i procedur, aby chronić konsumentów i utrzymać stabilność sektora finansowego. Regulacje mogą się różnić w zależności od kraju i obszaru jurysdykcji.

Przykłady usług kredytowych:

- Kredyt bankowy: Kredyt bankowy to forma finansowania, w której bank udziela pożyczki pieniężnej na określony okres czasu. Kredyty bankowe mogą mieć różne cele, takie jak finansowanie inwestycji, zakup nieruchomości, samochodu, czy konsolidacja zadłużenia. Regulacje kredytów bankowych obejmują wymogi kapitałowe, procedury oceny zdolności kredytowej klienta, warunki udzielania kredytów oraz zasady kalkulacji odsetek i opłat.

- Kredyt hipoteczny: Kredyt hipoteczny to forma kredytu, w której nieruchomość służy jako zabezpieczenie dla banku. Kredyt hipoteczny jest zwykle udzielany na dłuższy okres czasu i ma niższe oprocentowanie niż inne formy kredytu. Regulacje kredytów hipotecznych obejmują wymogi dotyczące wkładu własnego, oceny zdolności kredytowej klienta, warunki spłaty kredytu oraz zabezpieczenia prawne dla obu stron.

- Kredyt konsumencki: Kredyt konsumencki jest udzielany konsumentom na finansowanie zakupu dóbr konsumpcyjnych, takich jak sprzęt AGD, samochód, meble, elektronika, etc. Regulacje kredytów konsumenckich obejmują informowanie klientów o kosztach, odsetkach, prowizjach i innych opłatach, prawo do odstąpienia od umowy, oraz ograniczenia dotyczące agresywnych praktyk marketingowych.

- Konsumencki kredyt hipoteczny: Konsumencki kredyt hipoteczny to kredyt hipoteczny, który jest udzielany konsumentom na cele mieszkaniowe, takie jak zakup domu czy remont mieszkania. Regulacje konsumenckich kredytów hipotecznych obejmują podobne zasady jak w przypadku kredytów hipotecznych, ale ze szczególnym uwzględnieniem ochrony interesów konsumentów i zapewnienia przejrzystości umów.

- Odwrócony kredyt hipoteczny: Odwrócony kredyt hipoteczny, znany również jako hipoteka dożywotnia, jest skierowany głównie do osób starszych. Polega na wypłacie klientowi środków pieniężnych przez bank lub instytucję finansową, które są zabezpieczone hipoteką na nieruchomości. Klient nie spłaca kredytu w trakcie życia, a po śmierci spadkobiercy mają możliwość spłaty kredytu i odzyskania nieruchomości. Regulacje odwróconego kredytu hipotecznego obejmują szczególne wymogi dotyczące ochrony interesów osób starszych, prawo do informacji oraz obowiązek doradztwa finansowego.

- Leasing: Leasing to forma finansowania, w której klient (najemca) korzysta z mienia (np. samochodu, sprzętu) należącego do leasingodawcy w zamian za regularne opłaty leasingowe. Leasing może być stosowany zarówno w przypadku nieruchomości, jak i ruchomości. Regulacje leasingu obejmują warunki umowy leasingowej, obowiązki stron, zasady ustalania opłat leasingowych oraz ochronę praw konsumentów.

**6) Usługi ubezpieczeniowe**
a) Usługi ubezpieczeniowe to forma finansowej ochrony, w ramach której ubezpieczyciel (instytucja ubezpieczeniowa) przekazuje ryzyko związane z określonym zdarzeniem na siebie w zamian za regularnie opłacane składki przez ubezpieczonego. Oto charakterystyka i regulacja usług ubezpieczeniowych, wraz z informacją dotyczącą dystrybucji tych usług:

Charakterystyka usług ubezpieczeniowych:

- Ochrona przed ryzykiem: Usługi ubezpieczeniowe mają na celu ochronę przed różnymi rodzajami ryzyka, takimi jak choroba, wypadek, utrata mienia, śmierć czy inne nieprzewidziane zdarzenia. Poprzez zawarcie umowy ubezpieczeniowej, ubezpieczony przenosi ryzyko na ubezpieczyciela.

- Składki i polisy: Ubezpieczony płaci regularne składki ubezpieczeniowe, które stanowią koszt usługi ubezpieczeniowej. W zamian ubezpieczyciel wystawia polisę, która jest dokumentem potwierdzającym zawarcie umowy ubezpieczeniowej.

- Polisa ubezpieczeniowa: Polisa ubezpieczeniowa zawiera szczegółowe warunki umowy, takie jak zakres pokrycia ubezpieczeniowego, składki, terminy, wyłączenia, zasady wypłat oraz prawa i obowiązki stron.

Regulacja usług ubezpieczeniowych:

- Organ nadzoru: W większości krajów istnieje organ nadzoru, który reguluje działalność ubezpieczycieli i monitoruje rynek ubezpieczeniowy. Ten organ jest odpowiedzialny za nadzór nad działalnością ubezpieczycieli, zatwierdzanie produktów ubezpieczeniowych, ochronę interesów ubezpieczonych i egzekwowanie przestrzegania przepisów prawa.

- Kapitał i płynność: Ubezpieczyciele są zobowiązani do utrzymywania odpowiedniego kapitału i płynności finansowej, aby zapewnić wypłacalność i możliwość spełnienia zobowiązań wobec ubezpieczonych. Regulacje dotyczące kapitałowe mają na celu zapewnienie stabilności finansowej ubezpieczycieli.

- Ochrona konsumentów: Regulacje ubezpieczeniowe często obejmują również przepisy dotyczące ochrony konsumentów. Ubezpieczyciele są zobowiązani do zapewnienia jasnych i zrozumiałych informacji, uczciwego traktowania klientów, przestrzegania zasad umów ubezpieczeniowych oraz udzielania pomocy i wsparcia w przypadku zgłaszania roszczeń.

Dystrybucja usług ubezpieczeniowych:
Usługi ubezpieczeniowe są dystrybuowane przez różne kanały, takie jak:

- Agenci ubezpieczeniowi: Są to niezależni lub zatrudnieni przez ubezpieczyciela agenci, którzy doradzają klientom w zakresie ubezpieczeń i zawierają umowy ubezpieczeniowe w imieniu ubezpieczyciela.

- Brokerzy ubezpieczeniowi: Brokerzy to niezależni pośrednicy ubezpieczeniowi, którzy reprezentują interesy klienta i pomagają w znalezieniu odpowiednich polis ubezpieczeniowych na rynku.

- Banki i inne instytucje finansowe: Niektóre usługi ubezpieczeniowe są dystrybuowane przez banki i inne instytucje finansowe, które mają udział w rynku ubezpieczeń.

Regulacje dotyczące dystrybucji usług ubezpieczeniowych obejmują m.in. licencjonowanie agentów i brokerów, wymogi dotyczące profesjonalizmu i etyki, obowiązek dostarczania uczciwych informacji klientom oraz przestrzeganie przepisów antymonopolowych. Celem regulacji jest zapewnienie uczciwego i transparentnego procesu dystrybucji usług ubezpieczeniowych oraz ochrona interesów klientów.

**7) Usługi płatnicze**

a) Usługi płatnicze obejmują różne rodzaje transakcji pieniężnych i operacji związanych z przekazywaniem środków pieniężnych pomiędzy różnymi stronami. Oto charakterystyka i regulacja usług płatniczych:

Charakterystyka usług płatniczych:

- Przelewy bankowe: Usługi płatnicze umożliwiają przekazywanie środków pieniężnych z jednego konta bankowego na inne, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Przelewy bankowe mogą być realizowane za pomocą tradycyjnych metod, takich jak przelewy papierowe, jak również za pomocą nowoczesnych rozwiązań cyfrowych, takich jak przelewy internetowe czy mobilne.

- Karty płatnicze: Karty płatnicze, takie jak karty debetowe i karty kredytowe, umożliwiają dokonywanie płatności w punktach sprzedaży lub przez internet. Karty płatnicze mogą być wydawane przez banki lub inne instytucje finansowe i są szeroko akceptowane w różnych miejscach na świecie.

- Przelewy elektroniczne: Usługi płatnicze umożliwiają również dokonywanie przelewów elektronicznych, które są realizowane za pomocą platform elektronicznych, takich jak systemy bankowości internetowej, aplikacje mobilne czy portfele elektroniczne. Przelewy elektroniczne są szybkie, wygodne i często oferują dodatkowe funkcje, takie jak płatności zbliżeniowe czy szyfrowane transakcje.

Regulacja usług płatniczych:
Usługi płatnicze są ściśle regulowane, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Regulacje mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa transakcji, ochronę konsumentów oraz zapewnienie uczciwości i stabilności systemu płatniczego. Niektóre główne aspekty regulacji usług płatniczych obejmują:

- Dyrektywa PSD2: W Unii Europejskiej dyrektywa PSD2 (Payment Services Directive 2) wprowadziła nowe przepisy dotyczące usług płatniczych. Regulacja ta promuje otwarty dostęp do rachunków bankowych, wzmocnienie ochrony konsumentów, zwiększenie konkurencji na rynku płatności oraz wprowadzenie nowych usług płatniczych, takich jak TPP (Third-Party Providers) czy płatności mobilne.

- Bezpieczeństwo płatności: Regulacje nakładają na usługodawców płatności obowiązek zapewnienia odpowiednich środków bezpieczeństwa transakcji, takich jak autoryzacja dwuetapowa, uwierzytelnienie klienta, technologie tokenu czy monitorowanie podejrzanych aktywności.

- Ochrona konsumentów: Regulacje dotyczące usług płatniczych obejmują również przepisy mające na celu ochronę konsumentów, takie jak prawo do zwrotu środków w przypadku nieuprawnionych transakcji, transparentność opłat i prowizji, dostęp do informacji dotyczących usług płatniczych oraz rozstrzyganie sporów między konsumentami a usługodawcami.

Regulacje w zakresie usług płatniczych różnią się między poszczególnymi krajami, ale istnieją również ogólne zasady i standardy, takie jak Europejski Obszar Płatności Natychmiastowych (SEPA) czy normy bezpieczeństwa branżowe, które mają na celu harmonizację i ułatwienie transgranicznych płatności.

## DROP ZAGADNIEŃ

**1. Pojęcie,specyfika i rodzaje usług finansowych:**

Pojęcie usług finansowych:
Usługi finansowe to działania, produkty i usługi oferowane przez wszelkie instytucje finansowe (banki itp). Ich celem jest pomoc przy zarządzaniu finansami.

Specyfika usług finansowych wynika z charakteru działalności finansowej i związanych z nią czynników:

- Pieniądz jako główny element: jak nie wiesz o co chodzi to chodzi o pieniądze

- Ryzyko i bezpieczeństwo: bez ryzyka nie ma zabawy

- Regulacje i nadzór: jak w grę wchodzą pieniądze to trzeba patrzeć ludziom na ręce

Rodzaje usług finansowych:

- Usługi bankowe

- Usługi ubezpieczeniowe

- Usługi inwestycyjne

- Usługi płatnicze

- Usługi kredytowe

**2. Rola pośredników na rynku usług finansowych. Wskaż prawa i obowiązki pośredników, zasady podejmowania i wykonywania działalności przez pośredników.**

Jak można się domyślić, są to ludzie którzy pośredniczą nam w realizacji usług z instytucjami finansowymi. Rola pośredników:

- Doradztwo i pomoc w wyborze

- Pośrednictwo w transakcjach (by nie popełnić gafy przy uzupełnianiu paperka)

- Negocjacje i uzyskiwanie korzystnych warunków

- Pomoc w rozwiązywaniu sporów

Prawa i obowiązki pośredników:

- Prawo do prowadzenia działalności: Muszą jednak coś tam umieć (mieć zezwolenia i licencje inaczej lipton)

- Obowiązek zachowania lojalności i uczciwości: nie mogą wbić nam kosy w plecy

- Obowiązek posiadania wiedzy i kompetencji: kto by chciał zatrudniać debila.

- Odpowiedzialność za porady i rekomendacje: jak się nie zna to po ciul coś mówi

Zasady podejmowania i wykonywania działalności przez pośredników:

- Rejestracja i zezwolenia

- Zasady etyki i uczciwości

- Dostarczanie kompletnych informacji

- Monitorowanie i raportowanie

**3. Klient detaliczny, klient profesjonalny -definicja, różnice**

Klient detaliczny - typowy Kowalski, osoba prywatna, która będzie brać wszelkiego rodzaju usługi na swoją korzyść (mieszkanie, rodzina itp itd).
Klient profesjonalny - Firma, organizacja - usługi które bierze ten klient są bardziej zaawansowane od klienta detalicznego i więcej taki klient wymaga (raportów na czas itp itd)
Co do różnic klient profesjonalny ma mniejszą ochronę od klienta detalicznego (zakłada się że wie co robi)

**4.Ryzyka i zagrożenia naruszenia interesów konsumenta na rynku usług finansowych**

- Ryzyko niewłaściwej doradztwa

- Ryzyko niewłaściwego zarządzania ryzykiem: Przykładem może być udzielanie kredytów o wysokim ryzyku bez odpowiedniej oceny zdolności kredytowej konsumenta.

- Ryzyko ukrytych kosztów i opłat (drobne druczki itp)

- Ryzyko nieprawidłowego przetwarzania danych (nie stajemy się słupami)

- Ryzyko nieuczciwych praktyk sprzedażowych

Z takich porad to nie bądź debil i czytaj co podpisujesz 5000 razy + jak cię poganiają to wara z nimi.

**5. Zasada ochrony klienta (konsumenta) w usługach finansowych. Dlaczego po kryzysie finansowym ochrona konsumenta uległa poprawie?**

Zasada ochrony klienta, zwana również ochroną konsumenta, jest kluczowym elementem regulacji i nadzoru nad rynkiem usług finansowych. Jej celem jest zapewnienie uczciwości, przejrzystości i bezpieczeństwa transakcji finansowych oraz ochrona interesów konsumentów korzystających z tych usług.

- Zwiększony nadzór i regulacje: po ów kryzysie w 2008 roku wprowadzone regulacje np odnośnie kredytowania, ochrony konsumentów

- Poprawa transparentności: bardziej czytelne są te "małe druczki"

- Zwiększone standardy etyczne i odpowiedzialność: nie ma już że chcę się tylko dla siebie najlepiej

- Wzrost świadomości konsumentów: Nie popełnia się tego samego błędu dwa razy. Klienci stali się czujniejsi

- Współpraca międzynarodowa: Organizacje międzynarodowe, takie jak Komisja Europejska, Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF) i Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)

**6. Swoboda umów w umowach o świadczenie usług finansowych**

Swoboda umów polega na tym, że obie strony mają pełne prawo do negocjowania i ustalania warunków umowy (o ile nie łamią prawa i zasad przejrzystości). Klient np może negocjonować lepsze oprocentowanie, mniejsze opłaty itp.

Na pomoc biednym ludziom ruszają przepisy i regulacje, które np określają maks stopy procentowe, co i kiedy muszą mówić instytucje finansowe itp

**7. Wynagrodzenie za usługę finansową. pobierają instytucje finansowe?**

- Odsetki: Opłata za pożyczkę, kredyt. Na czymś trzeba zarobić za udostępnienie kasy.

- Opłaty i prowizje: Tutaj jest wszystko i nic. Opłata za transkacje, posiadanie konta bankowego itp itd

- Spread: Jak wymieniamy walutę to kursy są tak dobrane, by instytucja robiąca przewalutowanie też coś zarobiła.

- Opłaty za zarządzanie: W przypadku funduszy inwestycyjnych i kont emerytalnych instytucje finansowe mogą pobierać opłaty za zarządzanie.

Warto zauważyć, że koszty i opłaty pobierane przez instytucje finansowe mogą się różnić w zależności od rodzaju usługi finansowej oraz konkretnej instytucji.

**8. Jakie opłaty są pobierane przez instytucje finansowe za usługi kredytowe?**

- Opłata manipulacyjna: samo przetworzenie oraz rozpatrzenie wniosku.

- Opłata za udzielenie kredytu

- Opłata za obsługę kredytu (rodzaj abonamentu)

- Opłata za wcześniejszą spłatę kredytu: Firma jakoś musi odzyskać te odsetki kappa

- Opłata za przekroczenie limitu kredytowego: Przekroczysz limit to dostajesz w łeb

**9. Obowiązki informacyjne instytucji finansowych wobec klientówi ich znaczenie dla ważności zawarcia umowy o świadczenie usług finansowych**

- Ujawnienie istotnych informacji: (ONI) Muszą nam powiedzieć o wszeklkich kosztach, opłatach czy warunkach i terminach.

- Język zrozumiały dla klienta: To co będzie na umowie musi być napisane jak dla debila a nie doktora z Harvardu. Jak ktos poprosi o pomoc to ma ją dostać

- Informacje o kosztach i opłatach: Wszystko ma być rozpisane za co ile płacimy

- Informacje o ryzyku: jak ryzykujemy (idk inwestycja) to musimy zostać o tym poinformowani

- Informacje o prawach i obowiązkach klienta: Muszą powiedzieć nam że mamy prawo do reklamacji, ochrone danych i inne duperele

**10. Obowiązki informacyjne na etapie poprzedzającym zawarcie umowy kredytu konsumenckiego i konsumenckiego hipotecznego.**

- Informacje dotyczące kredytu: Wszystkie ważne info. Wysokość kredytu, okres spłaty, oprocentowanie, raty, rodzaj i liczba rat

- Informacje o kosztach: Wszelkie koszta musimy dostać na tacy wymienione

- Informacje o oprocentowaniu: Stałe, zmienne STOPY i no nie mogą nam nic ukryć.

- Informacje o ryzyku

- Informacje o prawach i obowiązkach klienta

**11. Obowiązki informacyjne na etapie poprzedzającym zawarcie umowy ubezpieczenia.**

- Informacje dotyczące polisy: co jest ubezpieczone, ile mamy ubezpieczenia, ile składek i ogólnie ważne info.

- Informacje o kosztach: Wielkość składki, dodatkowe koszta, itp.

- Informacje o ryzyku i wyłączeniach

- Informacje o prawach i obowiązkach klienta

- Informacje o procedurach likwidacji szkód: Info o tym jak zgłaszać likwidacje szkody powinny zostać podane, (jakie dokumenty itp).

**12. Konsekwencje dla klienta nieprawidłowego, niewłaściwego przekazania informacji przez instytucję finansową? Opisz na przykładzie wybranego rodzaju usługi finansowej**

Za przykład weźmu kredyt hipoteczny.

W sytuacji, gdy instytucja finansowa nieprawidłowo przekazuje informacje dotyczące kredytu hipotecznego, mogą wystąpić następujące konsekwencje dla klienta:

- Nieodpowiednie warunki kredytu

- Niedostateczna wiedza na temat ryzyka: konsekwencje klient straci pieniądze

- Ukryte opłaty i koszty: obciążenie budżetu klienta

- Brak pełnego zrozumienia umowy: nieświadome naruszenie umowy

**13. Stosowanie we wzorcach konsumenckich klauzul abuzywnych.**

Ogólnie to podchodzi pod scam i jest to klauzla naruszająca prawa konsumenta. Przykładami takich klauzul są:

- Ukryte koszty i opłaty

- Niedopuszczalne ograniczenia odpowiedzialności: bebiki uciekają od odpowiedzialności

- Dyskryminacja: dyskryminacja na płeć itp

- Nieuczciwe warunki rozwiązania umowy

UE z tym walczy co widać np w regulacji Dyrektywy Unii Europejskiej 93/13/EWG. Zgodnie z tą dyrektywą, klauzule abuzywne są uważane za nieważne, a konsument ma prawo do ochrony przed ich skutkami.

**14. Skutki uznania postanowienia umownego za abuzywne.**

- Nieważność klauzuli

- Obowiązek usunięcia lub zmiany klauzuli

- Zakaz stosowania klauzuli w przyszłości

- Odszkodowanie dla konsumenta

**15. Przykłady klauzul abuzywnych w umowach o usługi finansowe**

- Klauzula arbitrażowa: narzuca rostrzyganie sporów przez arbitra -> klient traci prawo do korzystania z systemu sądowego.

- Klauzula jednostronnego zmieniania umowy: Klauzula co pozwala zmieniać umowę instytucji finansowej

- Klauzula odpowiedzialności ograniczonej Korposzczury umywają rączki mocniej niż Piłat

- Klauzula automatycznego przedłużenia umowy: rąbana autosubskrybcja w GamePassie

- Klauzula niewłaściwego informowania o kosztach i opłatach: Ukrywanie kosztów przed klientem

**16. Praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów-pojęcie, cechy, najczęściej występujące praktyki, przykłady.**

- Masowy wpływ

- Naruszenie praw lub interesów

- Skutki zbiorowe

- Powtarzalność

Najczęściej występujące praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów w usługach finansowych obejmują:

- Ukrywanie lub wprowadzanie w błąd dotyczące kosztów, opłat i prowizji związanych z usługami finansowymi.

- Sprzedaż nieodpowiednich lub niewłaściwych produktów finansowych konsumentom.

- Agresywne metody sprzedaży, w tym naciski na konsumentów w celu zawarcia umowy.

- Nieprawidłowe lub niedostateczne udzielanie informacji dotyczących ryzyka związanego z inwestycjami.

- Praktyki o charakterze piramidy finansowej lub schematu Ponzi.

- Niewłaściwe lub nieuczciwe postępowanie w trakcie procesu windykacji należności.

Przykładem takiej praktyki jest np instytucja wprowadzająca w błąd odnośnie kredytu konsumenckiego.

**17. Reklama wprowadzająca w błąd-na czym polega, w jaki sposób reklama wprowadza w błąd. Przykłady.**

- Fałszywe twierdzenia: jakieś hasła w stylu "NAJLEPSZE WE WROCŁAWIU"

- Ukrywanie informacji: ukrywanie małego druczku

- Manipulacja obrazem

- Porównania nieuczciwe

Przykłady wprowadzających w błąd reklam mogą obejmować:

- Reklama suplementu diety, która twierdzi, że "gwarantuje utratę 10 kg w ciągu tygodnia" bez podawania rzeczywistych ograniczeń lub skutków ubocznych.

- Reklama samochodu, która przedstawia pojazd w trakcie jazdy po trudnym terenie, sugerując, że jest on idealny do jazdy w trudnych warunkach, podczas gdy w rzeczywistości nie ma takich możliwości.

- Reklama telekomunikacyjna, która obiecuje "najniższe ceny na rynku", ale ukrywa dodatkowe opłaty i ograniczenia, które sprawiają, że oferta nie jest tak atrakcyjna, jak się wydaje.

- Reklama kosmetyków, która przedstawia modele zretuszowane i zastosowane efekty graficzne, aby stworzyć wrażenie, że dany produkt zapewnia idealną skórę bez żadnych niedoskonałości.

**18. Zjawisko missellingu na rynku usług finansowych w Polsce-pojęcie, cechy, przykłady.**

Zjawisko missellingu na rynku usług finansowych odnosi się do sytuacji, w której instytucje finansowe sprzedają produkty lub usługi finansowe klientom w sposób nieuczciwy, manipulujący lub wprowadzający w błąd, nie uwzględniając rzeczywistych potrzeb i sytuacji finansowych klientów.

Cechy missellingu to:
- Nieprawdziwe lub mylące informacje

- Niewłaściwe doradztwo

- Ukrywanie informacji

- Naciski sprzedażowe

Przykłady missellingu na rynku usług finansowych w Polsce obejmują:

- Sprzedaż polis ubezpieczeniowych związanych z kredytami hipotecznymi bez rzetelnego wyjaśnienia klientom, że te ubezpieczenia są dobrowolne, a nieobecność ubezpieczenia nie wpływa na warunki kredytu.

- Doradztwo finansowe, które skupia się na promowaniu produktów inwestycyjnych z wysokimi opłatami, prowizjami lub ryzykiem, nie biorąc pod uwagę indywidualnych potrzeb i tolerancji ryzyka klientów.

- Sprzedaż produktów strukturyzowanych, takich jak obligacje strukturyzowane, z niewłaściwym przedstawieniem ich złożonej struktury, ryzyka i potencjalnych strat.

- Udzielanie kredytów konsumenckich bez dokładnego wyjaśnienia warunków, takich jak oprocentowanie, prowizje, koszty ubezpieczenia itp., co prowadzi do ukrytych kosztów dla klienta.

- Reklamy wprowadzające w błąd, które obiecują wysokie zyski lub gwarancję zwrotu, nie informując jednocześnie o ryzyku inwestycji.

**19. Nadużycia związane w przeprowadzaniem transakcji płatniczych (omyłkowy przelew na złe konto-procedura zwrotu pieniędzy, ataki phishingowe na klientów banku, wykonanie transakcji nieautoryzowanej, nienależyte wykonanie transakcji**

- Omyłkowy przelew na złe konto: Można ogarnąć zwrot pieniędzy jak dostarczy się odpowiednie dowody.

- Ataki phishingowe na klientów banku: Podszywanie się pod bank i próba wyłudzenia danych

- Wykonanie transakcji nieautoryzowanej

- Nienależyte wykonanie transakcji

W przypadku jakichkolwiek nadużyć związanych z transakcjami płatniczymi, ważne jest, aby klienci natychmiast skontaktowali się z bankiem, aby zgłosić problem i podjąć niezbędne kroki w celu ochrony swoich finansów i danych osobowych.

**20. Autoryzacja transakcji płatniczej-pojęcie.**

W procesie autoryzacji transakcji płatniczej, klient zazwyczaj musi podać pewne informacje w celu potwierdzenia swojej tożsamości lub autoryzacji transakcji. Mogą to być:

- Dane karty płatniczej

- Dane uwierzytelniające

- Podpis elektroniczny

**21. Brak autoryzacji transakcji płatniczej przez posiadacza rachunku-pojęcie, konsekwencje.**

Brak autoryzacji oznacza, że transakcja została przeprowadzona bez zgody osoby. Konsekwencje tego to np:

- Finansowe straty dla posiadacza rachunku:

- Spór o zwrot środków:

- Wzmocnienie środków bezpieczeństwa:

- Konsekwencje dla instytucji finansowej:

**22. Niedochowanie terminu zgłoszenia nieautoryzowanej transakcji.**
Może skutkować:
- ograniczonym prawem do zwrotu środków
- większą odpowiedzialnością finansową
- trudności w dochodzeniu rozszczeń

**23. Przypadki, kiedy posiadacz rachunku nie wyraża zgody na autoryzację transakcji płatniczej.**
Odziwo są takie przypadki:
- nieznane transkacje
- transkacje niezgodne z oczekiwaniami (za mało/dużo kasy)
- potencjalny scam
- błąd systemu (widać że jakiś intern pisał)

**24. Zjawisko phishingu-pojęcie.**
Wyłudzanie, oszustwo w celu zdobycia informacji poufnych (pesel, dane na karcie kredytowej)

**25. Manipulowanie odpłatnością za usługi finansowe-nadmierne i zróżnicowane opłaty pobierane przez kredytodawców, opłaty likwidacyjne w ubezpieczeniach w funduszem kapitałowym.**

Firmy lubią np manipulować kosztami w taki sposób że kompletnie nie jest to opłacalne, kredytodawcy np opłaty manipulacyjne, za przewalutowanie czy przedterminową spłatę kredytu. Opłaty likwydacyjne to gdy polisa zostanie wcześniej zakończona i te koszta są cholendarnie duże w porównaniu do innych. Ogólnie tego rodzaju zagrywki naruszają zasadę uczciwości

**26. Prowadzenie działalności na rynku finansowym bez zezwolenia lub wpisu do rejestru.**

Jest to nielegalne oraz W UE są specjalne regulacje co to wymuszają. Bez tego łamiemy prawo (moglibyśmy robić samowolke więc cringe). Podjęcie jakiejkolwiek działaności może prowadzić do nałożenia sankcji, grzywn, zakazów albo nawet karno-prawne konsekwencje.

**27. Niebezpieczne, hybrydowe, strukturyzowane produkty finansowe zagrożone dużym ryzkiem, (polisolokaty, “kredyty frankowe”, produkty wiązanei kompleksowe, umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowymfunduszem kapitałowym, lokaty strukturyzowane)**

- Polisolokaty: Ubezpieczenie + lokata bankowa. Na papierze zajebioza ale w ciul ukrytych kosztów i niejasności.

- "Kredyty frankowe": kredyty hipoteczne w innej walucie. Póki stopy procentowe w innych krajach były git to fajnie potem nagle robi się bum.

- Produkty wiązane i kompleksowe: Merge dwóch rzeczy, które mogą wydawać się atrakcyjne a kompletnie nie są. Dużo niejasności i problemów.

- Umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym: ubezpieczenie połączone z inwestycją, ciekawe co może pójść nie tak **clueless**

- Lokaty strukturyzowane: lokata w banku + inwestycja. What could go wrong.

**28. Rachunki bankowe**

To tutaj mamy swoje pieniądze w banku

Rodzaje rachunków bankowych: oszczędnościowe, bieżące, firmowe, walutowe. Rachunki bankowe umożliwiają klientom swobodny dostęp do zgromadzonych środków. Rachunek bankowy może być prowadzony zarówno w tradycyjnej formie, w oddziale banku, jak i w formie rachunku internetowego, który umożliwia klientom zarządzanie rachunkiem online.

Banki mogą pobierać różnego rodzaju opłaty i prowizje związane z prowadzeniem rachunku bankowego. Niektóre rachunki bankowe, zwłaszcza rachunki oszczędnościowe, mogą generować odsetki od zgromadzonych środków. Oprocentowanie jest ustalane przez bank i może się różnić w zależności od rodzaju rachunku i wysokości zgromadzonych środków.

**29. Rachunki oszczędnościowe**

Konto oszczędnościowe inaczej. Są przeznaczone do gromadzenia środków na dłuższy okres czasu. Mają za zadanie zwiększyć nasz majątek. Raczej nie mamy dostępu do tych środków za bardzo. Często nie mamy opłat za prowadzenie takiego konta. Zazywczaj mamy jakąś gwarancję że nasze środki są bezpieczne (nawet gdy bank upadnie).

**30. Przywilej egzekucyjny posiadacza rachunku oszczędnościowego**

Główne cechy przywileju egzekucyjnego posiadacza rachunku oszczędnościowego to:

- Egzekucja z rachunku

- Wymóg tytułu wykonawczego

- Limit egzekucji

**31. Zapis bankowy**

Umowa między bankiem a klientem co określa prawa i obowiązki obu stron.

- Otwarcie rachunku

- Warunki korzystania z rachunku

- Kredyty i pożyczki

- Ochrona danych osobowych

- Zmiana warunków umowy

**32. Czym jest instytucja kredytowa i jakie są jej usługi?**

Instytucja co się specjalizuje w usłudze kredytowej. Jej usługi to:

- Udzielanie kredytów

- Otwieranie rachunków bankowych

- Wydawanie kart płatniczych

**33. Co to jest instytucja płatnicza i jakie usługi świadczy?**

Instytucja co się specjalizuje w usłudze płatniczej. Jej usługi to:

- Przekazywanie środków pieniężnych

- Obsługa kart płatniczych

- Płatności mobilne

- Usługi rozliczeniowe

**34. Podmioty uprawnione do świadczenia usług kredytowychi rodzaje usług kredytowych mogą świadczyć**

Głównie są to banki oraz jakieś firemkico mają licencje i zwolnienia.

- Kredyty bankowe

- Karty kredytowe

- Kredyty konsumenckie

- Kredyty hipoteczne

- Kredyty firmowe

- Kredyty samochodowe

**35. Zdolność kredytowa-pojęcie i różnice wynikające z Prawa bankowego i ustawy o kredycie konsumenckim.**

Zdolność kredytowa to możliwość klienta do spłaty zobowiązań, dochody itp.

ustawa o kredycie konsumenckim jest bardziej szczegółowa a prawo bankowe ogólnie odnośnie banków jest

**36. Definicja usług płatniczych i dostawców usług płatniczych**

Usługi odnośnie przesyłania pieniędzy.

Dostawcy usług płatniczych to podmioty, które prowadzą działalność w zakresie świadczenia usług płatniczych

- Przelewy bankowe

- Karty płatnicze

- Systemy płatności elektronicznych

- Przelewy międzynarodowe

- Płatności mobilne

- Obsługa rachunków bankowych

**37. Definicja usług finansowych na odległość**

weźmy definicję usług finansowych i dodajmy po prostu że chcemy to robić przez internet, telefon, pocztę i voila mamy def. usług finansowych na odległość.

- Internetowe bankowość

- Bankowość telefoniczna

- Inwestowanie online

- Ubezpieczenia online

- Kredyty online

**38. Prawa i obowiązki instytucji finansowej z ustawy o prawach konsumenta w odniesieniu do usług finansowych świadczonych na odległość**

- Informacje przedumowne

- Prawo odstąpienia od umowy

- Ochrona danych osobowych

- Potwierdzenie umowy

- Odpowiedzialność za wady usług

- Przesyłanie informacji

- Ochrona przed nieuczciwymi praktykami

**39. Definicja usług ubezpieczeniowych i ubezpieczyciela, dystrybutora ubezpieczeń**

Usługi zajmujące się finansową ochroną przed ryzykiem.

Definicja ubezpieczyciela: Podmiot odpowiedzialny za umowę i wypłatę kwoty za szkodę ubezpieczonego.

Dystrybutor ubezpieczeń to już podmiot co sprzedaje polisy w imieniu ubezpieczyciela (taki HR idk).

**40. Prawa i obowiązki dostawcy i użytkownika usług ubezpieczeniowych**

Prawa i obowiązki dostawcy usług ubezpieczeniowych (ubezpieczyciela):

- Prawo do pobierania składek

- Prawo do ustalania warunków umowy

- Obowiązek świadczenia ochrony ubezpieczeniowej

- Prawo do weryfikacji roszczeń

- Prawo do pobierania opłat i prowizji

Prawa i obowiązki użytkownika usług ubezpieczeniowych (ubezpieczonego):

- Prawo do ochrony ubezpieczeniowej

- Obowiązek zapłaty składek

- Prawo do informacji

- Obowiązek zgłaszania szkód

- Obowiązek przestrzegania warunków umowy

**41. Definicja usług kredytowychi kredytodawców**

usługi kredytowe to no usługi gdzie możemy dać osobie kapitał jakiś z ideą odzyskania go później (z nadwyżką). Kredytodawca to podmiot zajmujący się dawaniem kredytów klientom.

**42. Prawa i obowiązki kredytodawcy i kredytobiorcy**

Prawa kredytodawcy:

- Prawo do przeprowadzenia weryfikacji zdolności kredytowej kredytobiorcy przed udzieleniem kredytu.

- Prawo do ustalania warunków udzielania kredytu, takich jak oprocentowanie, okres spłaty, wysokość rat, prowizje i inne opłaty.

- Prawo do otrzymywania od kredytobiorcy prawidłowych i pełnych informacji dotyczących jego sytuacji finansowej i innych istotnych okoliczności.

- Prawo do egzekucji spłaty kredytu zgodnie z warunkami umowy kredytowej w przypadku nieterminowej spłaty przez kredytobiorcę.

- Prawo do zabezpieczenia kredytu poprzez żądanie zastawu lub udzielenie hipoteki na nieruchomości.

Obowiązki kredytodawcy:

- Obowiązek dostarczenia jasnych i czytelnych informacji dotyczących warunków udzielania kredytu oraz obowiązków i praw kredytobiorcy.

- Obowiązek oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy przed udzieleniem kredytu w celu zminimalizowania ryzyka niewypłacalności.

- Obowiązek zawarcia umowy kredytowej, która określa szczegółowe warunki kredytu, w tym wysokość oprocentowania, harmonogram spłaty, wysokość prowizji i innych opłat.

- Obowiązek przestrzegania przepisów prawa dotyczących udzielania kredytu, w tym prawa konsumenckiego, antydiskryminacyjnego i ochrony danych osobowych.

- Obowiązek udzielenia pomocy i informacji kredytobiorcy w przypadku trudności finansowych i konieczności restrukturyzacji spłaty kredytu.

Prawa kredytobiorcy:

- Prawo do otrzymania jasnych i rzetelnych informacji dotyczących warunków udzielania kredytu oraz kosztów związanych z kredytem.

- Prawo do ochrony swoich danych osobowych i prywatności w procesie udzielania kredytu.

- Prawo do złożenia wniosku o udzielenie kredytu oraz prawo do sprawiedliwej oceny swojej zdolności kredytowej.

- Prawo do dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości lub częściowej bez dodatkowych kosztów, o ile umowa kredytowa to przewiduje.

- Prawo do otrzymania wsparcia i pomocy od kredytodawcy w przypadku trudności finansowych lub potrzeby restrukturyzacji spłaty kredytu.

Obowiązki kredytobiorcy:

- Obowiązek dostarczenia prawdziwych, pełnych i aktualnych informacji dotyczących swojej sytuacji finansowej i innych istotnych okoliczności.

- Obowiązek terminowej spłaty rat kredytu zgodnie z warunkami umowy kredytowej.

- Obowiązek przestrzegania postanowień umowy kredytowej, w tym przepisów dotyczących korzystania z kredytu.

- Obowiązek zgłaszania kredytodawcy wszelkich zmian dotyczących swojej sytuacji finansowej lub innych istotnych okoliczności.

- Obowiązek zapoznania się i zrozumienia warunków umowy kredytowej przed jej podpisaniem.

**43. Prawa i obowiązki kredytodawcy (kredyt konsumencki i konsumencki kredyt hipoteczny)**

Prawa kredytodawcy (kredyt konsumencki):

- Prawo do przeprowadzenia weryfikacji zdolności kredytowej kredytobiorcy przed udzieleniem kredytu.

- Prawo do ustalania warunków udzielania kredytu, takich jak oprocentowanie, okres spłaty, wysokość rat, prowizje i inne opłaty.

- Prawo do otrzymywania od kredytobiorcy prawidłowych i pełnych informacji dotyczących jego sytuacji finansowej i innych istotnych okoliczności.

- Prawo do egzekucji spłaty kredytu zgodnie z warunkami umowy kredytowej w przypadku nieterminowej spłaty przez kredytobiorcę.

- Prawo do zabezpieczenia kredytu poprzez żądanie zastawu lub inne formy zabezpieczenia, jeśli to przewiduje umowa kredytowa.

Obowiązki kredytodawcy (kredyt konsumencki):

- Obowiązek dostarczenia jasnych i czytelnych informacji dotyczących warunków udzielania kredytu oraz obowiązków i praw kredytobiorcy.

- Obowiązek oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy przed udzieleniem kredytu w celu zminimalizowania ryzyka niewypłacalności.

- Obowiązek zawarcia umowy kredytowej, która określa szczegółowe warunki kredytu, w tym wysokość oprocentowania, harmonogram spłaty, wysokość prowizji i innych opłat.

- Obowiązek przestrzegania przepisów prawa dotyczących udzielania kredytu, w tym prawa konsumenckiego, antydiskryminacyjnego i ochrony danych osobowych.

- Obowiązek udzielenia pomocy i informacji kredytobiorcy w przypadku trudności finansowych i konieczności restrukturyzacji spłaty kredytu.

Prawa kredytodawcy (konsumencki kredyt hipoteczny):

- W przypadku kredytu hipotecznego, kredytodawca ma prawo do ustanowienia hipoteki na nieruchomości jako zabezpieczenia spłaty kredytu.

- Prawo do odstąpienia od umowy kredytowej w przypadku naruszenia warunków umowy przez kredytobiorcę.

Obowiązki kredytodawcy (konsumencki kredyt hipoteczny):

- Obowiązek dostarczenia kredytobiorcy jasnych i zrozumiałych informacji dotyczących warunków kredytu hipotecznego, w tym wysokości oprocentowania, okresu spłaty, wysokości rat, prowizji i innych opłat.

- Obowiązek zawarcia pisemnej umowy kredytowej, która określa szczegółowe warunki kredytu hipotecznego oraz prawa i obowiązki obu stron.

- Obowiązek zapewnienia, że warunki umowy kredytowej są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, w tym ustawą o kredycie hipotecznym.

- Obowiązek przestrzegania zasad odpowiedzialnego udzielania kredytu, w tym dokładnej oceny zdolności kredytowej kredytobiorcy i zapewnienia, że kredyt jest dostosowany do jego możliwości finansowych.

**44. Pojęcie kredytu konsumenckiego**

Kredyt udzielany konsumentom na potrzeby finansowania dóbr i świadczenia usług. (Jakiś telewizor, AGD, samochód)

**45. Pojęcie konsumenckiego kredytu hipotecznego**

Kredyt na kupno, budowę domu, działki, mieszkania.

**46. Autoryzacja usług płatniczych.**

Potwierdzenie tożsamości albo zgody klienta na dokonanie transakcji. Jakieś przykładowe metody to:

- PIN
- Hasło
- Kody jednorazowe
- Biometria
- Karty autoryzacyjne

**47. Prawa i obowiązki dostawcy i użytkownika usług płatniczych**

Prawa i obowiązki dostawcy usług płatniczych:

- Zapewnienie bezpieczeństwa

- Świadczenie usług zgodnie z umową

- Transparentne informacje

- Dostęp do rozwiązań reklamacyjnych

Prawa i obowiązki użytkownika/usługobiorcy usług płatniczych:

- Bezpieczne korzystanie z usług

- Zachowanie poufności danych

- Zgłaszanie nieprawidłowości

- Płacenie za usługi

**48. Odpowiedzialność płatnika za nieautoryzowane transakcje płatnicze?**

- Obowiązek zgłoszenia

- Limit odpowiedzialności

- Odpowiedzialność przed zgłoszeniem

- Odpowiedzialność po zgłoszeniu

**49. Pojęcie i specyfika usług finansowych**

Usługi finansowe obejmują szeroki zakres działań i usług świadczonych przez instytucje finansowe, takie jak banki, ubezpieczyciele, fundusze inwestycyjne czy brokerzy. Ich głównym celem jest dostarczanie różnorodnych usług związanych z zarządzaniem finansami, inwestowaniem, ubezpieczeniami i innymi aspektami związanymi z obszarem finansów.

Specyfika usług finansowych polega na tym, że są one zwykle związane z manipulacją i przepływem środków pieniężnych, zarządzaniem ryzykiem finansowym oraz udzielaniem wsparcia w zakresie finansowania, oszczędzania i inwestowania. Usługi finansowe są dostosowywane do potrzeb różnych klientów, w tym klientów detalicznych, klientów biznesowych oraz instytucji finansowych.

**50. Usługi bankowe(czynności bankowe)ich charakterystyka i regulacja**

- Otwieranie i prowadzenie kont bankowych

- Udzielanie kredytów i pożyczek

- Przetwarzanie płatności

- Zarządzanie depozytami

- Usługi walutowe

Regulacją się zajmuje Komisja Nadzoru Finansowego (KNF).

**51. Usługi kredytowe ich charakterystyka i regulacja**

- Udzielanie pożyczek i kredytów

- Warunki kredytu

- Ocena zdolności kredytowej

- Spłata kredytu

Regulacją znowu zajmuje się Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).

**52. Usługi ubezpieczeniowe ich charakterystyka i regulacja.**

- Ochrona finansowa

- Polisa ubezpieczeniowa

- Przeciwdziałanie ryzyku

Regulacją znowu zajmuje się Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).

**53. Klient usług finansowych (klient detaliczny, klient profesjonalny, konsument)**

Było wyjaśniane

**54. Usługi płatnicze ich charakterystyka i regulacja**

- Przelewy bankowe

- Karty płatnicze

- Systemy płatności elektronicznych

- Przelewy międzynarodowe

- Usługi windykacyjne

**55. Źródła zagrożeń i ryzyka dla klientów usług finansowych.**

- Bezpieczeństwo danych

- Oszustwa finansowe

- Niewłaściwa praktyka sprzedaży

- Nierzetelne doradztwo finansowe

- Niewłaściwe zarządzanie ryzykiem

- Nieterminowe lub nieprawidłowe rozliczenia

- Zmienność rynkowa

Aby zminimalizować te zagrożenia i ryzyko, ważne jest, aby klienci byli świadomi swoich praw i obowiązków, starali się korzystać z usług finansowych u zaufanych.

**56. Regulacja usług finansowych.**

- Licencjonowanie i nadzór

- Przezroczystość i informacja

- Ochrona konsumenta

- Kapitał i stabilność finansowa

- Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

**57. Podmioty świadczące legalnie usługi finansowe.**

- Banki

- Ubezpieczyciele

- Firmy inwestycyjne

- Spółdzielnie kredytowe

- Dom Maklerski

**58. Zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie świadczenia usług finansowych**

- Posiadanie odpowiednich zezwoleń i licencji

- Zgodność z przepisami regulacyjnymi

- Etyka i uczciwość

- Ochrona danych osobowych

- Ciągłość działalności

- Nadzór i audyt

**59. Umowy o usługi finansowe i ich regulacja -ogólna charakterystyka i tendencje dotyczące ich regulacji**

Umowy zawierane pomiędzy dostawcami a klientami usług finansowych. Regulacje są na celu ochrony konsumenta, bo ludzie lecą w chuja. Ostatnio tendencja jest rosnąca po wszelkich kryzysach finansowych. Często zaostrza się walke z klauzulami abuzywnymi. Innym powodem zwiększania regulacji jest postęp technologiczny.

**60. Koszty usług finansowych (Odpłatność za usługi finansowe)-odsetki, opłaty, prowizje i inne koszty ponoszone przez klientów).**

- Odsetki: Trzeba jakoś oddać za pożyczenie kasy

- Opłaty: wszystko i nic, prowadzenie konta, manipulacyjne opłaty itp itd

- Prowizje: jakiś procent z wartości transakcji

**61. Wzorce umowne i niedozwolone klauzule umowne w obrocie konsumenckim na rynku usług finansowych;**

O wzorcach rozpisałem się na górze.

Przykłady niedozwolonych klauzul umownych w usługach finansowych mogą obejmować:

- Klauzule ograniczające odpowiedzialność instytucji finansowej za szkody wyrządzone klientowi.
- Klauzule umożliwiające jednostronne zmiany warunków umowy przez instytucję finansową bez zgody klienta.
- Klauzule wyłączające odpowiedzialność instytucji finansowej za ewentualne błędy w przekazywaniu informacji lub świadczeniu usług.
- Klauzule narzucające niewłaściwe lub nadmierne opłaty, prowizje lub odsetki.
- Klauzule zawierające nieczytelne lub niezrozumiałe zapisy, które utrudniają klientowi zrozumienie swoich praw i obowiązków.

**62. Swoboda umów w kształtowaniu treści umów o usługi finansowe**

BYŁO JUŻ O TYM

**63. Obowiązki informacyjne instytucji finansowych wobec klientów i skutki ich niedochowania; Sankcje za niedochowanie obowiązków informacyjnych-cywilnoprawne, karne i publicznoprawne.**

- Obowiązek udzielania informacji przed zawarciem umowy

- Obowiązek udostępnienia dokumentów umownych

- Obowiązek informowania o istotnych zmianach

- Obowiązek udzielania odpowiedzi na zapytania klienta

Przykłady sankcji za brak wypełnienia obowiązków

- Sankcje cywilnoprawne

- Sankcje karne

- Sankcje publicznoprawne

**64. Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów na rynku usług finansowych**

Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów na rynku usług finansowych odnoszą się do działań instytucji finansowych, które prowadzą do szkodzenia lub naruszania praw i interesów grupy konsumentów. Oto kilka przykładów takich praktyk:

- Ukryte opłaty i prowizje

- Agresywna sprzedaż

- Niedostateczna informacja i doradztwo

- Niesprawiedliwe warunki umowne

- Reklama wprowadzająca w błąd

**65. Nieuczciwe praktyki rynkowe na rynku usług finansowych**

- Manipulacja rynkiem

- Fałszywe reklamy i obietnice

- Sprzedaż agresywna i naciski

- Ukryte opłaty i prowizje

- Niewłaściwe doradztwo i informacje

**66. Usługi depozytowe ich charakterystyka i regulacja**

gromadzenie i przechowywaniem środków pieniężnych.

- Przechowywanie środków

- Rachunek bankowy

- Odsetki

- Dostępność środków

W większości krajów usługi depozytowe są objęte regulacją prawno-finansową, w tym przepisami dotyczącymi bankowości, ochrony konsumentów i nadzoru finansowego.

- minimalne wymogi kapitałowe dla instytucji finansowyc
- zasady bezpieczeństwa depozytów, wymogi dotyczące informacji i przejrzystości
- procedury reklamacji klientów
- ochronę depozytów w przypadku upadłości instytucji finansowej.

**67. Kredyt bankowy**

Kredyt świadczony przez bank

**68. Kredyt hipoteczny**

To samo co wyżej ale musimy go zabezpieczyć na nieruchomość (na tą na którą bierzemy kredyt)

**69. Kredyt konsumencki**

Kredyt na małe potrzeby konsumpycjne

**70. Konsumencki kredyt hipoteczny**

To samo co hipoteczny (?)

**71. Odwrócony kredyt hipoteczny**

Uno revers card płacą ci kasę za mieszkanie w którym mieszkasz (najczęściej na starość)

**72. Dystrybucja usług ubezpieczeniowych (dystrybutor, obowiązki dystrybutora)**

Obowiązki dystrybutora usług ubezpieczeniowych obejmują:

- Doradztwo

- Porównywanie ofert

- Procedury sprzedażowe

- Dostarczenie dokumentacji

- Obsługa posprzedażowa