20231126
==
![20231126](https://hackmd.io/_uploads/HkmskBeSa.png)
# 1. Chū-ngó͘ siāu-kài
- Ngô͘ Ka-bêng https://linktr.ee/ngoohebi
- 台文雞絲麵 https://linktr.ee/taibunkesimi
- 台文博覽會/打狗台語文促進協會 https://linktr.ee/taibunexpo
# 2. Kái-koat būn-tê
Mn̄g tāi-ke kō͘ Tâi-gí kā bîn-chiòng siāu-kài ē tú tio̍h siáⁿ-mih būn-tê.
## Kiàn-gī
Chu-liāu seng chhōe ū keng-giām ê tan-ūi lâi chò Tâi-gí-bûn pán--ê.
- Ū bûn-jī chu-liāu (Pe̍h-ōe-jī, Hàn Lô pán)
- Gí-sû Hàn-jī ē kéng khah thong-sio̍k-\-ê
- Ū lio̍k-im chu-liāu (Sòaⁿ-téng YouTube, sàu QRCode)
- Hun-lián: O̍h lâng án-chóaⁿ kóng khah khin-khó
- Kàu-châi: Ha̍k-hāu, ka-tiúⁿ
- Ha̍k-si̍p: Bîn-chiòng thang ka-tī lī-iōng
Kin-á-ji̍t seng kà lín
- ke-si
- lí-lō͘
- phiat-pō͘
Kiàn-pún
- Kim-siâⁿ (簡介/導覽)
- https://hackmd.io/Fkd08dUORK6lGE-rCEMRiQ
- Tâi-lâm Chhī kó͘-chek iâⁿ-tūi kòe koan ()
- https://www.youtube.com/@taibunexpo/playlists
# 3. Chhiáⁿ tāi-ke siāu-kài
- Chū-ngó͘ siāu-kài (1 hun-cheng)
- Siāu-kài lán Chúi-tō Phok-bu̍t-koán (1 hun-cheng)
# 4. Seng chù ī-hông siā
## Tâi-gí choan-bûn tiûⁿ
Bó-gí ka-têng
- https://www.facebook.com/taigiloo/posts/pfbid0b4o1HCAVufrAXbvu3Ee7XK93Xc1wXaDmdTypPvfyr9Ttyd72euwTYLkuvTVMJqjPl
- https://www.facebook.com/taigimama/posts/pfbid023xXrVhHitJ2XPLYXoA1cYgbmZy5bZgb7UE9ebX8paw5fdXypsiAUhP9DqJf5v3wgl
- https://www.instagram.com/p/CzoAJFzyYxt/
Chù-tiōng
- Tâi-gí chiàm kúi pha
- Tâi-gí hoat-im, gí-hoat kám chèng-khak
- Hó-bái chin gâu sì-kè hòng-sàng
- Bái ē khì tâu (chèng-hú) / 國家語言發展法
Thé-liōng
- Tâi-gí choan-bûn tiûⁿ
- Choan-kang cháu lâi thiaⁿ
- Pē-bú ūi tio̍h gín-á
# 5. Būn-tê án-chóaⁿ kái-koat
## Kín / Tn̂g-kú
Kín
- Seng èng-hù
Tn̂g-kú
- Ha̍k-si̍p, lia̍p-chek, siū kàu-io̍k
- Án-chóaⁿ ha̍k-si̍p?
## Bûn-jī
- Bûn-jī ê lī-ek
## Hoat-im
- O̍h Pe̍h-ōe-jī (Lô-má-jī)
- Jī-bó (Khah gâu kóng m̄ tio̍h-\-ê. Khiuⁿ-kháu chha.)
- Siaⁿ-tiāu (Mā ū khiuⁿ-kháu chha.)
- Thang óa-khò ke-si o̍h Tâi-gí
- Pe̍h-ōe-jī ê lī-ek
- Bián o̍h ke kì Hàn-jī
- Khòaⁿ--tio̍h to̍h ē-hiáu tha̍k
- 白話字ê首都-台南 https://taitokchi.com/peh-oe-ji-e-siu-to-i/
- Sòaⁿ-téng chu-goân
- https://oh.taigi.info/
- 台語台文基礎教材 (káng-gī tē 4 ia̍h)
- Pe̍h-ōe-jī sòaⁿ-téng kàu-ha̍k iáⁿ-phìⁿ
- Hia̍p-hōe kò͘-tēng ū khui khò-têng
Lē
- 8 tiám tòng
- https://www.youtube.com/clip/UgkxzgQQo_0TPGWbSqXGqlcpJp0EU_gmvaaK
## Gí-sû
- 探望
- 總算
- 一開始 chi̍t khai-sí > chhím-thâu-á / tú
- 一大早 chi̍t thàu-chá > thàu-chá
## Gí-hoat (gí-iōng, kù-hoat)
Gí-iōng ê lē
- 我很"厲害"
## Kù-hoat
- 嗎:Mn̄g kù
- 吧:Bô sáⁿ khak-tēng, hoán būn
- Kù té, 1 koe̍h 1 koe̍h. Kù lāi-té mài koh kauh kù.
- 小明的媽媽為了幫助非洲沒有乾淨飲用水能喝的小朋友來捐款 > ?
- Tiōng-tiám ê mi̍h/lâng/tāi-chì seng kóng khah hó
Lē
- 爸爸給我十塊錢 > A-pa cha̍p kho͘ hō͘-\-góa.
- Góa chia̍h liáu piān-tong–ah. >
- Góa piān-tong chia̍h liáu-\-ah.
- Piān-tong góa chia̍h liáu-\-ah.
Lē
- 8 tiám tòng
- https://www.youtube.com/clip/UgkxzKcn_4-3eipQKYG7YP7cvn4lKmYNJBPp
- https://www.youtube.com/clip/UgkxMU-QouBTAS7ythK5fVTqf22EpZrh2rJQ
### Hō͘ Tiong-kok ōe thāu-\-tio̍h-ê
- 若 ... "的話" > Nā ...
- 我"是"覺得 ... > Góa kám-kak ...
- 幫我做一個 ... 的動作 > Kā góa tàu ...
## Tâi-gí sû ū siáⁿ-mih te̍k-sek
- Tōng-sû, hêng-iông sû chē
- Bêng-sû khah chió
Lē
- Kám-siā lí ê o-ló. > Kám-siā lí (kā góa) o-ló.
- 進行台南地區水源、水質的調查 > tiau-cha ...
## Hoan-e̍k
Khùn-lân ê só͘-chāi
- 2 khoán gí-giân lóng ài chin se̍k-chhiú
- Tâi-gí bô-\-ê ài chhòng chō sin sû
- Lán kā bîn-chiòng siāu-kài kám ū su-iàu chhòng chō sin sû?
Chhiú-lō͘
- Kui pha lo̍h-khì hoan, mài ta̍k kù ta̍k sû hoan.
- Tiong-bûn kui pha tha̍k liáu khàm--khí-lâi, kō͘ kháu-gí têng kóng
- Siōng bái to̍h sī sa Tiong-bûn kó ti̍t-chiap hoan, sim-chì chiàu tha̍k
- Hoan ì-sù (Kháu-gí, kán-tan ê ōe-gí)
- Chioh im (Kóng liáu koh pó͘ kái-soeh, Tâi-gí, kî-thaⁿ gí-giân)
- Chō sin sû?
- Kò͘-sû ê lí-lō͘ ài chai-bat
# Pó͘-chhiong #1
導覽 tō-lám, tó-lám
網路 bāng-lō͘, báng-lō͘
志工 chì-kang
沈澱 > chē-chheng / chē-té
明礬 > hoân / ~ hoân
聽力 thiaⁿ-le̍k / thiaⁿ-la̍t? lêng-le̍k / 力?
告一段落 > kàu chia siu-soah, kàu chia chhé-pái, seng kàu chia
... 以來 > chū ...
如果 kóng > Chún kóng
包括(pau-koat) > ū ...
Tâi-gí sò͘-ióng ê thê-seng > Tâi-gí lêng-le̍k án-chóaⁿ thê-seng
... mā? > Kám ... ? / Sī --bô? / Sī --m̄? / Ū --bô?
Hoan-e̍k chiàu Tiong-bûn tha̍k (bûn-giân) im?
hoâiⁿ-ke̍h, káu-ke̍h, án-chóaⁿ péng sû-tián > "~ keh8"
Hàn-jī án-chóaⁿ siá kám ū iàu-kín?
Kám it-téng ài chhōe Hàn-jī lâi siá?
Choan-iú bêng-sû án-chóaⁿ chhú-lí? Tiong-bûn chiàu tha̍k?
Lâng-miâ, tē-hō-miâ beh án-chóaⁿ tha̍k? Tiong-bûn chiàu tha̍k?
唧筒 chek-tâng > pump > phòng-phuh (ná chúi-hia̍p-á / kā chiú thiu--khí-lâi)
... 之父 > chhōa thâu-\-ê, thâu-khí-seng ...
# Pó͘-chhiong #2
Ka-tī miâ-sèⁿ kám ē-hiáu?
oân-kang g
tō-lám tó
le̍k-sú ik
hong-kéng kong-kéng
bo̍k-phiau/piau
小細節
然後
老師
chiok pàng sang
謝謝 to-siā
Soaⁿ-á-téng / San-siōng
Chòe tōa / siōng tōa
chhit-á / lú-pêng-iú
打卡
chhōa tio̍h lāu phōaⁿ
ê-po͘ hó
國語
khoân-kéng h
針對 chiam-tùi chim / X
之下
故鄉
古色古香
淵源
官田
多多指教
同學
練習
遠足
出生tī