--- title: 'Công nghệ Blockchain' disqus: hackmd --- Gioi thiệu công nghệ blockchain === ![downloads](https://img.shields.io/github/downloads/atom/atom/total.svg) ![build](https://img.shields.io/appveyor/ci/:user/:repo.svg) ![chat](https://img.shields.io/discord/:serverId.svg) ## Mục lục [TOC] :::info Tiếp cận Blockchain bằng khó khăn của kiến trúc tập trung để làm ::: ## Kiến trúc tập trung (centralization) Kiến trúc tập trung (client-server) có nhược điểm là 1. Bị kiểm soát bởi bên thứ ba có thẩm quyền như là Ngân hàng, Nhà nước, Các công ty doanh nghiệp uy tín 2. Phí giao dịch cao (phí cố định và 1-3%) 3. Sự cố đơn điểm(Single Point Failure) dẫn đến trường hợp nếu trung tâm xử lý gặp sự cố thì cả hệ thống sẽ bị sập 4. Có thể hack Bốn nhược điểm của mô hình tập trung là động lực lớn để cộng đồng sáng tạo và ủng hộ kiến trúc phi tập trung :::info Thiếu ảnh minh họa về bên thứ ba có thẩm quyền, single point failure Minh họa ảnh những điểm mà khó hiểu ::: Kiến truc phi tập trung (decentralization) --- Cải thiện được cả 4 nhược điểm của kiến trúc tập trung 1. Thay vì bị kiểm soát bởi bên thứ ba có thẩm quyền thì Hệ thống bỏ qua các trung gian, các giao dịch sẽ được luân chuyển giữa các bên ngang hàng với nhau. 2. Các điểm giao dịch sẽ hướng dẫn các điểm giao dịch mới vào hệ thống 3. Nếu có sự cố sập ở một điểm giao dịch thì cả mạng lưới vẫn tiếp tục hoạt động 4. Muốn đánh sập mạng lưới thì kẻ tấn công phải đánh sập từng điểm giao dịch một mà hiện nay mạng lưới có hàng triệu ĐGD trên toàn thế giới Nhưng câu hỏi đặt ra ở đây khi loại bỏ người quản trị hệ thống thì - Ai sẽ là người duy trì mạng lưới khi có giao dịch mới - Ai sẽ là người chứng thực giao dịch đó là an toàn, hợp lý - Làm cách nào để có sự đồng thuật giữa hàng triệu ĐGD, trong khi có khả năng có một số ĐGD cố tình làm giả, nói dối mạng lưới :::info Thiếu ảnh minh họa về p-2-p network ::: Để trả lời ba câu hỏi trên thì kiến trúc Blockchain đã giải quyết đc như thế nào ? Blockchain là gì? --- Định nghĩa Blockchain is a cryptographically secure protocol for building an immutable (extremely hard to change), digital Data Structure (Ledger) that is used to maintain a continuosly growing list of records of aset transactions between members in a Public or Private peer-to-peer network Blockchain là một hạ tầng (protocol) để xây dựng một cấu trúc kỹ thuật số bất biến, có nhiệm vụ duy trì một danh sách các dữ kiệu tăng liên tục giữa các điểm giao dịch trong mạng lưới ngang hàng công khai hoặc cá nhân Đơn giản, Blockchain như trò chơi "rồng rắn lên mây". mỗi khối trong con rồng sẽ lưu trữ dữ liệu và đều có sự liên kết chặt chẽ với khối trước đó. Chỉ cần một khối bị vỡ kết nối là nguyen một "con rồng" có khả năng bị vỡ vụn. Các thành phần 1. Mạng lưới p2p 2. Cấu trúc dữ liệu 3. Mã hóa (cryptography) 6. Luật đồng thuận (Decentralized Concensus) Đặc điểm của Blockchain Bất biến nè :::info Mỗi thành phần là một bài ::: Vị thế của Blockchain trong Internet --- ![](https://i.imgur.com/zyPSwxv.png) Trong Internet 3.0 thì Protocol Layer sẽ được thay thế bởi Blockchain Protocol Điều này sẽ xây dựng nên một internet of value và Internet of Trust. Một internet của niềm tin và giá trị Gía trị sẽ mang những đặc điểm Định luật bảo toàn giá trị =>Gía trị không tự sinh ra cũng ko tự mất đi, chỉ chuyển từ người này qua người khác. :::info một bài về góc nhìn kinh tế, áp dụng 10 nguyên tắc vàng của kinh tế https://en.wikiversity.org/wiki/10_Principles_of_Economics#:~:text=The%20cost%20of%20something%20is,can%20make%20everyone%20better%20off ::: ## Các giai đoạn và thách thức của blockchain Blockchain 1.0 Bitcoin tượng đài của Blockchain Blockchain 2.0 Ethereum Blockchain 3.0 ?? maybe là Pokadot =))) :::info Mỗi Blockchain là thêm 5 bài viết ::: Tổng cộng là 21 bài viết cho tổng quan về blockchain --- ###### tags: `Templates` `Documentation`