Zastrzyki domięśniowe - potrzebny sprzęt, wyznaczanie miejsca wkłucia

Wielu z was robi lub chce robić sobie zastrzyki samodzielnie. Ten post został stworzony po to, by pomóc wam dobrze się do tego przygotować i pozwolić sprawdzić, czy wszystko wykonujecie bezpiecznie.

Czego będziecie potrzebowali?

• igły
• strzykawka
• gaziki
• płyn do dezynfekcji skóry (octenisept)
• lek

1. Igły - Wyróżniamy kilka grubości, my skupimy się na dwóch podstawowych, potrzebynych do wykonania iniekcji domięśniowych

a) igła z filtrem- służy do pobierania leku, zapobiega "wycinaniu" kółeczek w gumie. Jeśli nie mamy możliwości zdobycia takiej igły lub lek pobieramy z ampułki bez gumowego otworu, stosujemy igłę ze średnicą 1,2 mm (różowa) lub 1,1 mm (kremowa)

b) igła do iniekcji - do samych wkłuć używamy najczęściej igły o średnicy 0,8 mm (zielona), dopuszczalna jest także igła o średnicy 0,7mm (czarna) oraz 0,9 mm (ciemnożółty). (!) Należy jednak pamiętać o tym, że im cieńsza jest igła, tym większe ryzyko jej złamania i utknięcia w mięśniu (!)

2. Strzykawka - najczęśniej używane pojemości do iniekcji domięśniowych to 1 ml (insulinówki), 2 ml oraz 5 ml
a) najważniejszą rzeczą, na którą musimy zwrócić uwagę jest jej pojemność (ml) - dobieramy ją w zależności od ilości naszego leku, np.: mamy mieć zastrzyk z 1 ml leku - dobieramy strzykawkę 2 ml (tak, żeby lek się do niej zmieścił, ale nie było za dużo wolnej przestrzeni), 4 ml leku - strzykawka 5 ml itd.

3. Gaziki oraz płyn do dezynfekcji - razem służą do odkażenia skóry przed wkłuciem
a) możecie kupić osobno zwykłe gaziki oraz płyn do dezynfekcji (np. octenisept) lub gaziki od razu nasączone alkoholem.

Zanim przejdziemy do algorytmu, musimy znaleźć odpowiednie miejsce wkłucia. Zastrzyk możemy wykonać w cztery miejsca: mięsień naramienny, mięsień czworogłowy uda oraz mięsień pośladkowy średni lub wielki. Należy pamiętać o kilku ważnych zasadach:
a) mięsień naramienny - wstrzykujemy maksymalnie 2 ml leku. Wyznaczanie miejsca:
Wstrzykniecie wykonuje się po zewnętrznej stronie rozluźnionego ramienia (nie powinno być skręcone), na szerokości 2-3 palców poniżej wyrostka barkowego łopatki (wykonanie wstrzyknięcia w środkową i dolna część ramienia może uszkodzić nerw promieniowy)
https://www.youtube.com/watch?v=DBHnd3N-5Ns (od 3 min)

b) mięsień czworogłowy uda - maksymalnie 5 ml. Wyznaczanie miejsca:
Wstrzyknięcie wykonuje się w zewnętrzną część uda. Należy położyć jedną rękę na szerokości dłoni poniżej krętarza większego, drugą zaś na szerokość dłoni powyżej kolana, odwiedzione kciuki dłoni wyznaczą linię między nimi, wstrzyknięcia dokonuje się w środek 1/3 części tej linii.

c) mięsień pośladowy - maksymalnie 5 ml w jedno miejsce, 10 ml po zmianie miejsca wkłucia. Istnieje kilka metod wyznaczania miejsca wkłucia. Jednym z najprostszych do metoda kwadrantów: Należy poprowadzić linię pionową od grzebienia kości biodrowej przez środek pośladka oraz linię poziomą od górnej części szpary pośladkowej do końca biodrowego przedniego górnego, wyznaczając w ten sposób 4 kwadraty. Górny zewnętrzny kwadrat należy podzielić
dwiema przekątnymi, miejsce ich przecięcia wyznacza miejsce wkłucia. (!) UWAGA NA NERW KULSZOWY (!)

Kolejną metodą jest metoda von Hochstettera:
Jeżeli wykonuje się wkłucie w prawy pośladek, należy położyć opuszkę lewego palca wskazującego na prawy kolec biodrowy przedni górny i odsunąć palec środkowy tej samej ręki wzdłuż grzebienia kości biodrowej ku tyłowi, aż palce będą maksymalnie rozsunięte; wkłucia dokonuje się w dolnej 1/3 trójkąta utworzonego przez palec wskazujący i środkowy. Jeżeli wykonuje się wkłucie w lewy pośladek, należy położyć opuszkę lewego palca środkowego na lewy kolec biodrowy przedni górny i odsunąć palec wskazujący tej samej ręki wzdłuż grzebienia kości biodrowej do tyłu, aż palce będą rozsunięte: wkłucia dokonuje się w dolnej 1/3 trójkąta utworzonego przez palce środkowy i wskazujący
https://www.youtube.com/watch?v=tKM7yvaJDms (od 50 sekundy)

Skoro mamy już cały potrzebny sprzęt i wiemy jak wyznaczać miejsce wkłucia, możemy przejść do algorytmu wykonywania wstrzyknięcia.

1. Umyj dokładnie ręce, zdezynfekuj
2. Przygotuj odpowiednią ilość leku, zgodnie ze zleceniem lekarza (np. 1 ampułka 1ml) oraz potrzebny sprzęt
3. Gazik nasącz płynem dezynfekującym lub alkoholem i przetrzyj ampułkę z lekiem
4. Ułóż kciuk na kropce lub kresce znajdującej się na ampułce oraz płynnym ruchem otwórz ampułkę
5. Nałóż igłę do pobierania leku na strzykawkę i wprowadź ostrożnie do ampułki, pobierz lek
6. Zdejmij igłę oraz wypuść powietrze ze strzykawki (trzymamy strzykawkę otworem do góry)
7. Nałóż igłę do wstrzyknięć (0,8mm) na strzykawkę, lekko naciśnij tłok (do momentu, w którym zobaczysz kropelkę na igle)
8. Wyznacz miejsce wkłucia, zdezynfekuj je
9. Płynnym ruchem wprowadź igłę pod kątem 90 stopni na 3/4 jej długości (ok 3cm) w miejsce wkłucia
10. Cofnij tłok strzykawki (aspiracja)- jeśli w strzykawce nie pojawia się krew, możesz powoli wprowadzić lek (!) Krew w strzykawce oznacza, że znajdujemy się w naczyciu krwionośnym, zmieniamy wtedy miejsce wkłucia (!)
11. Po wprowadzeniu leku wyjmujemy strzykawkę z igłą i uciskamy nowym gazikiem miejsce wkłucia przez chwilę

A na koniec filmik podsumowujący:
https://www.youtube.com/watch?v=pfAhHZQpenM (od 1:30-brak aspiracji w filmiku)

Mam nadzieję, że pomogłam :)