# Các loại hợp đồng phái sinh phổ biến tại Việt Nam
***Các loại hợp đồng phái sinh hiện nay chủ yếu xoay quanh hợp đồng tương lai (futures), vốn được triển khai từ năm 2017. Trong đó, hợp đồng tương lai chỉ số VN30 và hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ là hai sản phẩm chính thức đang được giao dịch. Đây là những công cụ tài chính giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro, tận dụng cơ hội sinh lời ngắn hạn và đa dạng hóa chiến lược giao dịch.***

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các loại hợp đồng phái sinh phổ biến tại Việt Nam, từ hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn cho đến những dạng phái sinh tài chính khác. Qua đó, bạn sẽ có cái nhìn toàn diện hơn về cách thị trường này hoạt động và lựa chọn được công cụ phù hợp với chiến lược đầu tư của mình.
## Hợp đồng tương lai – Loại phái sinh phổ biến nhất tại Việt Nam
Hợp đồng tương lai là thỏa thuận mua hoặc bán một loại tài sản cơ sở (có thể là chỉ số chứng khoán, trái phiếu chính phủ hoặc hàng hóa) tại một thời điểm nhất định trong tương lai với mức giá đã được thỏa thuận từ trước. Đặc điểm quan trọng của loại hợp đồng này là tính chuẩn hóa về quy mô, thời gian **[đáo hạn phái sinh](https://chungkhoanvps.org/kien-thuc/dao-han-phai-sinh/)** và phương thức giao dịch, bởi chúng được niêm yết và giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán phái sinh.

Ở Việt Nam, hiện nay hợp đồng tương lai chỉ số VN30 và hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ 5 năm là hai sản phẩm được giao dịch nhiều nhất. Hợp đồng tương lai VN30 đặc biệt thu hút nhà đầu tư cá nhân vì vừa có tính thanh khoản cao vừa phù hợp để phòng hộ hoặc đầu cơ ngắn hạn.

Điểm mạnh của hợp đồng tương lai là giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro trước biến động giá của tài sản cơ sở. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng tỷ lệ đòn bẩy cao có thể khiến lợi nhuận phóng đại nhưng đồng thời cũng làm gia tăng mức lỗ nếu dự đoán sai xu hướng thị trường.
## Hợp đồng quyền chọn – Công cụ linh hoạt cho nhà đầu tư
Đứng sau hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn (options contract) là sản phẩm phái sinh được nhiều thị trường quốc tế áp dụng và Việt Nam cũng đang từng bước tiếp cận. Dù chưa phổ biến bằng hợp đồng tương lai, quyền chọn vẫn có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái phái sinh.
### Hợp đồng quyền chọn là gì?
Hợp đồng quyền chọn cho phép người nắm giữ có quyền (nhưng không bắt buộc) mua hoặc bán tài sản cơ sở tại một mức giá đã định trong một khoảng thời gian xác định. Có hai loại quyền chọn cơ bản:
- Quyền chọn mua (Call Option): Cho phép mua tài sản cơ sở với giá đã định.
- Quyền chọn bán (Put Option): Cho phép bán tài sản cơ sở với giá đã định.
### Ưu điểm của hợp đồng quyền chọn
- Mang lại sự linh hoạt cao vì nhà đầu tư không bắt buộc thực hiện giao dịch.
- Có thể kết hợp thành nhiều chiến lược phòng ngừa rủi ro hoặc đầu cơ khác nhau.
- Hạn chế rủi ro thua lỗ ở mức phí quyền chọn đã bỏ ra.
### Thực trạng tại Việt Nam
Hiện tại, thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam chưa chính thức triển khai giao dịch hợp đồng quyền chọn, nhưng cơ quan quản lý đã có lộ trình nghiên cứu và thử nghiệm. Trong tương lai, quyền chọn sẽ là công cụ tiềm năng giúp nâng cao chiều sâu và tính đa dạng của thị trường.
## Các loại hợp đồng phái sinh khác cần biết
Ngoài hợp đồng tương lai và quyền chọn, thế giới tài chính còn tồn tại nhiều loại hợp đồng phái sinh khác. Một số loại tuy chưa phổ biến tại Việt Nam nhưng lại đóng vai trò quan trọng trên thị trường quốc tế.
- Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract): Là dạng thỏa thuận riêng lẻ giữa hai bên về việc mua bán tài sản trong tương lai với giá định trước, không niêm yết trên sàn. Điểm khác biệt lớn với hợp đồng tương lai là tính linh hoạt trong điều khoản nhưng lại kém thanh khoản hơn và có rủi ro đối tác.
- Hợp đồng hoán đổi (Swap): Cho phép hai bên trao đổi dòng tiền hoặc nghĩa vụ tài chính dựa trên một thỏa thuận cụ thể, thường là hoán đổi lãi suất hoặc hoán đổi tiền tệ. Các định chế tài chính lớn thường sử dụng công cụ này để quản lý rủi ro.
- Phái sinh tín dụng: Là loại hợp đồng nhằm phòng ngừa rủi ro liên quan đến nợ xấu hoặc sự kiện tín dụng. Mặc dù có ý nghĩa trong quản lý rủi ro ngân hàng, loại phái sinh này thường phức tạp và ít khi dành cho nhà đầu tư cá nhân.
Ở Việt Nam, các loại phái sinh như forward hay swap thường xuất hiện trong lĩnh vực ngân hàng, đặc biệt để phòng ngừa rủi ro tỷ giá và lãi suất cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu hoặc các tổ chức tài chính.
## Tầm quan trọng của hợp đồng phái sinh trong đầu tư tài chính
Sau khi tìm hiểu từng loại hợp đồng phái sinh, có thể thấy rằng chúng không chỉ là công cụ đầu cơ mà còn đóng vai trò rất lớn trong quản lý rủi ro.
### Ý nghĩa của hợp đồng phái sinh
- Giúp phòng hộ (Hedging): Nhà đầu tư và doanh nghiệp có thể bảo vệ danh mục trước biến động bất ngờ của thị trường.
- Tăng tính thanh khoản: Sự tồn tại của phái sinh khiến thị trường tài chính sôi động hơn.
- Tạo cơ hội đầu cơ: Những ai chấp nhận rủi ro cao có thể tận dụng đòn bẩy để tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng thông qua **[đầu tư phái sinh](https://chungkhoanvps.org/kien-thuc/dau-tu-phai-sinh/)**.
- Phản ánh kỳ vọng thị trường: Giá phái sinh nhiều khi thể hiện tâm lý và dự đoán của giới đầu tư đối với tài sản cơ sở.

Tuy nhiên, nếu không có sự am hiểu và kiểm soát rủi ro chặt chẽ, phái sinh có thể trở thành “con dao hai lưỡi” gây thua lỗ lớn. Đó là lý do tại sao các nhà đầu tư cần trang bị kiến thức và chiến lược rõ ràng trước khi tham gia.

Thị trường chứng khoán phái sinh tại Việt Nam dù còn khá mới mẻ nhưng đã và đang trở thành kênh đầu tư hấp dẫn cho cả cá nhân lẫn tổ chức. Các loại hợp đồng phái sinh như hợp đồng tương lai, quyền chọn, kỳ hạn hay hoán đổi đều mang lại những giá trị riêng, từ phòng ngừa rủi ro đến gia tăng lợi nhuận. Để thành công, nhà đầu tư cần hiểu rõ đặc điểm từng loại sản phẩm, nắm vững nguyên tắc giao dịch và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng đòn bẩy. Trong bối cảnh thị trường ngày càng phát triển, việc trang bị kiến thức vững chắc về phái sinh chính là chìa khóa giúp bạn tận dụng tối đa cơ hội và hạn chế rủi ro trong đầu tư.

Thông tin liên hệ:
- Email: [e-mail]
- Tags: Physel Qyinh, Chuyên gia bình luận game Physel Qyinh, Bình luận viên Physel Qyinh, Thể thao trực tuyến
- Hashtag: #physelqyinh #chuyengiabinhluangamephyselqyinh #binhluanvienphyselqyinh #thethaotructuyen

Xem thêm:
- https://physelqyinh.hashnode.dev/hop-dong-phai-sinh-la-gi-huong-dan-dau-tu-an-toan
- https://physelqyinh.pixnet.net/blog/post/190559602