# Chán ăn mất ngủ: Nguyên nhân, tác hại và cách khắc phục hiệu quả Tác giả: Dược Bình Đông Tư vấn chuyên môn bài viết Lương y: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng. Bạn đang cảm thấy mệt mỏi, uể oải, ăn không ngon miệng và ngủ không sâu giấc? Bạn lo lắng về tình trạng này và muốn tìm hiểu nguyên nhân cũng như cách khắc phục hiệu quả? Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu chi tiết về chứng chán ăn mất ngủ trong bài viết này nhé! ## 1. Tình trạng mất ngủ chán ăn biểu hiện như thế nào? [Chán ăn mất ngủ](https://www.binhdong.vn/cam-nang-suc-khoe/nguyen-nhan-trieu-chung-khac-phuc-chan-an-mat-ngu/) là tình trạng phổ biến trong xã hội hiện đại, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chán ăn là khi bạn không có cảm giác thèm ăn, ăn không ngon miệng, thậm chí là ghét bỏ những món ăn yêu thích. Mất ngủ là khi bạn khó ngủ, ngủ không sâu giấc, dễ tỉnh giấc, thức dậy sớm và cảm thấy mệt mỏi sau khi ngủ dậy. Đây là hai triệu chứng riêng biệt, nhưng thường đi kèm với nhau và cảnh báo về các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. ## 2. Nguyên nhân khiến người bệnh bị mất ngủ, ăn không ngon Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chán ăn mất ngủ, có thể chia thành hai nhóm chính: 2.1. Nguyên nhân bệnh lý: * Bệnh về hệ tiêu hóa: Chán ăn là triệu chứng thường gặp ở các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa như trào ngược dạ dày, viêm loét tá tràng, nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori, hội chứng ruột kích thích, bệnh viêm ruột không tự miễn. * Bệnh thần kinh: Suy nhược thần kinh, rối loạn lo âu, rối loạn tâm trạng, trầm cảm... có thể gây ra chứng mất ngủ và chán ăn. * Mệt mỏi mãn tính: Cảm giác uể oải, khó tập trung, đau đầu, sốt nhẹ, đau họng kéo dài, nổi hạch ở cổ... có thể là dấu hiệu của mệt mỏi mãn tính, dẫn đến chán ăn mất ngủ. * Suy tuyến thượng thận: Tổn thương chức năng thận gây rối loạn chuyển hóa, dẫn đến mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng, chán ăn, khó ngủ, huyết áp giảm, nhịp tim tăng cao, dễ đổ mồ hôi, cơ thể ớn lạnh, sốt cao, đau chân, đau lưng. * Bệnh suy giáp: Rối loạn nội tiết khi tuyến giáp sản sinh không đủ hormone cần thiết, gây ra mất khẩu vị, khó ngủ, ngủ không ngon giấc, dễ mệt mỏi, suy nhược cơ thể, táo bón, suy giảm trí nhớ, da khô, đau cơ, đau tim, nhịp tim không ổn định... 2.2. Nguyên nhân khác: * Cơ thể suy nhược: Ăn ngủ kém, chóng mặt, đau đầu, buồn nôn, nhức mỏi cơ xương, phản ứng kém... là dấu hiệu của cơ thể suy nhược, dẫn đến chán ăn mất ngủ. * Tuổi tác: Tuổi càng cao, các bộ phận trong cơ thể lão hóa, chức năng vận hành bị suy giảm, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, khó ngủ. * Thói quen sinh hoạt: Ăn uống không điều độ, thức khuya, sử dụng chất kích thích, căng thẳng, áp lực công việc... cũng có thể gây ra chán ăn mất ngủ. ## 3. Chán ăn mất ngủ là dấu hiệu của những bệnh lý gì? Chán ăn mất ngủ có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm, cần được thăm khám và điều trị kịp thời. 3.1 Chán ăn mất ngủ là biểu hiện của bệnh lý đường tiêu hóa * Trào ngược dạ dày: Axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây cảm giác nóng rát, khó chịu, chán ăn, mất ngủ. * Viêm loét tá tràng: Viêm loét niêm mạc tá tràng gây đau bụng, buồn nôn, chán ăn, mất ngủ. * Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori: Vi khuẩn Helicobacter pylori gây viêm loét dạ dày tá tràng, dẫn đến đau bụng, chán ăn, buồn nôn, mất ngủ. * Hội chứng ruột kích thích: Rối loạn chức năng tiêu hóa, gây đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, chán ăn, mất ngủ. * Bệnh viêm ruột không tự miễn: Viêm niêm mạc ruột gây đau bụng, tiêu chảy, chán ăn, mệt mỏi, mất ngủ. 3.2 Bệnh thần kinh * Suy nhược thần kinh: Cảm giác mệt mỏi, uể oải, chán ăn, khó ngủ, mất tập trung, giảm trí nhớ. * Rối loạn lo âu: Cảm giác lo lắng, sợ hãi, hồi hộp, khó thở, chán ăn, mất ngủ. * Rối loạn tâm trạng: Cảm giác buồn bã, chán nản, mất hứng thú với mọi thứ, chán ăn, mất ngủ. * Trầm cảm: Cảm giác buồn bã, chán nản, mất hứng thú với mọi thứ, chán ăn, mất ngủ, suy nghĩ tiêu cực, có ý định tự tử. 3.3 Mệt mỏi mạn tính * Hội chứng mệt mỏi mãn tính: Cảm giác mệt mỏi kéo dài, không rõ nguyên nhân, kèm theo các triệu chứng như đau cơ, đau khớp, khó tập trung, mất ngủ, chán ăn. * Thiếu máu: Thiếu máu gây mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, khó thở, chán ăn, mất ngủ. 3.4 Suy tuyến thượng thận Bệnh Addison: Suy giảm chức năng tuyến thượng thận, gây mệt mỏi, uể oải, chán ăn, khó ngủ, huyết áp giảm, nhịp tim tăng cao, dễ đổ mồ hôi, cơ thể ớn lạnh, sốt cao, đau chân, đau lưng. 3.5 Chán ăn mất ngủ có thể gây ra là biểu hiện của bệnh suy giáp Bệnh Hashimoto: Suy giáp tự miễn, gây mệt mỏi, uể oải, chán ăn, khó ngủ, táo bón, suy giảm trí nhớ, da khô, đau cơ, đau tim, nhịp tim không ổn định... ## 4. Cách khắc phục tình trạng chán ăn mất ngủ Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra chán ăn mất ngủ mà có những cách khắc phục phù hợp. 4.1. Tây Y: * Điều trị nguyên nhân: Nếu chán ăn mất ngủ do bệnh lý, cần điều trị bệnh lý đó bằng thuốc hoặc phẫu thuật. * Thuốc ngủ: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc ngủ để cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, thuốc ngủ chỉ nên sử dụng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng. * Thuốc chống trầm cảm: Nếu chán ăn mất ngủ do trầm cảm, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm. 4.2. Đông Y: * Bổ khí huyết: Sử dụng các loại thuốc bổ khí huyết như nhân sâm, hoàng kỳ, đương quy, kỷ tử... để tăng cường sức khỏe, cải thiện tình trạng chán ăn, mất ngủ. * An thần trấn tĩnh: Sử dụng các loại thuốc an thần trấn tĩnh như tâm sen, viễn chí, ngũ vị tử... để cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng, lo âu. * Điều trị bệnh lý: Đông y cũng có những bài thuốc điều trị các bệnh lý gây chán ăn mất ngủ như bệnh về hệ tiêu hóa, bệnh thần kinh, suy tuyến thượng thận, suy giáp... 4.3. Biện pháp hỗ trợ tại nhà điều trị chán ăn mất ngủ: * Chế độ ăn uống: Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, thức ăn nhanh. * Thói quen sinh hoạt: Ngủ đủ giấc, ngủ đúng giờ, tạo thói quen đi ngủ và thức dậy đều đặn, tránh thức khuya, sử dụng chất kích thích. * Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên, vừa sức, giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng. * Yoga, thiền định: Yoga, thiền định giúp thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ. * Massage: Massage giúp thư giãn cơ bắp, giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ. * Ngâm bồn nước nóng: Ngâm bồn nước nóng trước khi đi ngủ giúp cơ thể thư giãn, dễ ngủ hơn. * Uống trà thảo dược: Uống trà thảo dược như trà hoa cúc, trà gừng, trà hoa nhài... giúp thư giãn tinh thần, cải thiện giấc ngủ. ## 5. Phòng tránh tình trạng chán ăn mất ngủ * Chế độ ăn uống: Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, thức ăn nhanh. * Thói quen sinh hoạt: Ngủ đủ giấc, ngủ đúng giờ, tránh thức khuya, sử dụng chất kích thích, hạn chế căng thẳng, áp lực công việc. * Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên, vừa sức, giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng. * Thư giãn tinh thần: Tìm những hoạt động giúp thư giãn tinh thần như nghe nhạc, đọc sách, đi dạo, yoga, thiền định... * Kiểm soát stress: Học cách kiểm soát stress, giải quyết vấn đề một cách hiệu quả, tránh để stress kéo dài. * Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý có thể gây ra chán ăn mất ngủ. ## 6. Tổng kết [Chán ăn mất ngủ là tình trạng phổ biến](https://plaza.rakuten.co.jp/duocbinhdong/diary/202409240001/), có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nên chú ý đến chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, tập thể dục thường xuyên, thư giãn tinh thần và kiểm soát stress để phòng tránh tình trạng này. Nếu bạn gặp phải tình trạng chán ăn mất ngủ kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời. Lưu ý: Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của bác sĩ. Dược Bình Đông luôn đồng hành cùng bạn trên con đường chăm sóc sức khỏe! # Thông tin của Dược Bình Đông (Bidophar) Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường 15, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh Showroom: 22 Đường số 10, Phường 11, Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh Hotline: 028.39.808.808 Nhà cung cấp: 028.66.800.300 Phòng kinh doanh: 028.66.800.100 - 028.66.800.200 Email: info@binhdong.vn Nền tảng Social của Dược Bình Đông Fanpage: https://www.facebook.com/binhdong.vn/ Instagram: https://www.instagram.com/binhdong.vn/ Tiktok: https://www.tiktok.com/@binhdong_official Twitter: https://twitter.com/duocbinhdongvn Provecho: https://www.provecho.bio/@duocbinhdong S.id: https://s.id/duocbinhdong Gravatar: https://gravatar.com/duocbinhdongvn 3speak: https://3speak.tv/user/duocbinhdong Threads: https://www.threads.net/@congtyduocbinhdong Trang mua hàng chính hãng Tiki: https://tiki.vn/thuong-hieu/duoc-binh-dong.html Shopee: https://shopee.vn/bidophar1950 Lazada: https://www.lazada.vn/shop/duoc-binh-dong-store Đường đến Dược Bình Đông Xem tại đây: https://maps.app.goo.gl/j2hp5TqJjJpJxFNL9