Bài viết tham vấn bởi: Ông Nguyễn Thành Sử, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y về Gan và Thận - Tiết niệu tại [Dược Bình Đông](https://hackmd.io/@duocbinhdongvn)

Mẩn ngứa là một vấn đề da liễu phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Một trong những nguyên nhân tiềm ẩn gây mẩn ngứa mà ít người biết đến là các vấn đề về gan. Vậy "mẩn ngứa do gan" là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa ra sao? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết và được tư vấn bởi chuyên gia.

## 1. Gan và Vai Trò Quan Trọng Trong Cơ Thể
Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất, đảm nhiệm nhiều chức năng thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể:

Thanh lọc máu và thải độc: Gan hoạt động như một bộ lọc máu tự nhiên, loại bỏ độc tố, chất thải từ quá trình trao đổi chất, thuốc, rượu và các chất độc từ môi trường.
Sản xuất dịch mật: Dịch mật được gan sản xuất có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất béo, cũng như một số vitamin tan trong dầu.
Chuyển hóa dinh dưỡng: Gan đóng vai trò trung tâm trong việc chuyển hóa carbohydrate, protein và chất béo từ thức ăn thành năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Dự trữ glycogen: Gan lưu trữ glucose dưới dạng glycogen và giải phóng glucose vào máu khi cơ thể cần năng lượng, giúp duy trì đường huyết ổn định.
Tổng hợp protein: Gan sản xuất nhiều protein quan trọng, bao gồm albumin (duy trì áp suất thẩm thấu máu), các yếu tố đông máu và nhiều protein khác tham gia vào các quá trình sinh học quan trọng.
Khi chức năng gan suy giảm, quá trình thải độc bị ảnh hưởng, độc tố tích tụ trong máu, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có mẩn ngứa.


## 2. Mẩn Ngứa Do Gan: Cơ Chế Hình Thành
"[Triệu chứng mẩn ngứa do gan](https://www.binhdong.vn/cam-nang-suc-khoe/cach-dieu-tri-man-ngua-do-gan/)" không phải là một bệnh riêng biệt mà là một triệu chứng da liễu xuất hiện do các vấn đề về gan. Cơ chế hình thành mẩn ngứa do gan bao gồm:

Tích tụ độc tố: Khi gan không thể loại bỏ độc tố hiệu quả, chúng tích tụ trong máu và kích thích các đầu mút thần kinh dưới da, gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu.
Tăng axit mật: Rối loạn chức năng gan, đặc biệt là tình trạng ứ mật (tắc nghẽn dòng chảy mật), có thể dẫn đến tăng nồng độ axit mật trong máu. Axit mật có thể gây kích ứng da và gây ngứa, đặc biệt là ở lòng bàn tay và bàn chân.
Viêm và tổn thương gan: Các bệnh gan gây viêm và tổn thương tế bào gan, giải phóng các chất trung gian gây viêm, góp phần vào tình trạng ngứa.
## 3. Các Nguyên Nhân Chính Gây Mẩn Ngứa Do Gan
Nhiều bệnh lý về gan có thể gây ra mẩn ngứa, bao gồm:

Viêm gan (Virus A, B, C, D, E, do rượu, thuốc, tự miễn): Viêm gan làm tổn thương tế bào gan, suy giảm chức năng gan và gây mẩn ngứa.
Xơ gan: Giai đoạn cuối của nhiều bệnh gan mãn tính, khi mô gan bị thay thế bằng mô sẹo, gây suy giảm chức năng gan nghiêm trọng và ngứa dữ dội.
Ứ mật (Cholestasis): Tắc nghẽn dòng chảy mật từ gan xuống ruột, khiến mật tích tụ trong gan và máu, gây ngứa.
Gan nhiễm mỡ (NAFLD/NASH): Tích tụ mỡ quá mức trong gan, có thể tiến triển thành viêm gan và gây mẩn ngứa.
Bệnh gan tự miễn (PBC, PSC): Hệ miễn dịch tấn công gan, gây tổn thương và ngứa.
Ung thư gan: Cả ung thư gan nguyên phát và thứ phát đều có thể gây mẩn ngứa.
Các bệnh lý khác: Bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng), bệnh lý tuyến giáp, suy thận mãn tính.
## 4. Triệu Chứng Mẩn Ngứa Do Gan: Nhận Biết Sớm
Triệu chứng chính của mẩn ngứa do gan là ngứa, nhưng có thể đi kèm với các triệu chứng khác, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Ngứa: Ngứa có thể toàn thân hoặc khu trú (tập trung ở một vùng nhất định), thường nặng hơn vào ban đêm.
Biểu hiện trên da:
Có thể không có biểu hiện rõ ràng trên da, chỉ có vết xước do gãi.
Một số trường hợp có thể xuất hiện mẩn đỏ, mụn nước, sẩn cục, hoặc các vết xước do gãi nhiều gây tổn thương da.
Các triệu chứng khác:
Vàng da, vàng mắt (do tăng bilirubin trong máu).
Mệt mỏi, suy nhược.
Chán ăn, buồn nôn, nôn.
Đau bụng trên bên phải (vùng gan).
Nước tiểu sẫm màu.
Phân nhạt màu.
Sưng phù chân và bụng (do giảm albumin).
Dễ chảy máu hoặc bầm tím.
## 5. Chẩn Đoán Mẩn Ngứa Do Gan: Quy Trình Chuẩn
Việc chẩn đoán mẩn ngứa do gan cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

Hỏi bệnh sử và khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, các triệu chứng, thói quen sinh hoạt và khám tổng quát.
Xét nghiệm máu: Xét nghiệm chức năng gan (ALT, AST, GGT, ALP, Bilirubin, Albumin), xét nghiệm virus viêm gan (A, B, C), xét nghiệm đông máu, xét nghiệm các chất chỉ điểm ung thư gan (AFP).
Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm gan, chụp CT hoặc MRI gan để đánh giá cấu trúc và tình trạng gan.
Sinh thiết gan (trong một số trường hợp): Để xác định chẩn đoán chính xác, đặc biệt trong các trường hợp khó chẩn đoán.
## 6. Điều Trị Mẩn Ngứa Do Gan: Phác Đồ Toàn Diện
Điều trị mẩn ngứa do gan cần tập trung vào việc điều trị nguyên nhân gốc rễ, tức là bệnh lý về gan.

Điều trị bệnh gan: Tùy thuộc vào từng bệnh gan cụ thể, bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị phù hợp. Ví dụ:
Viêm gan virus: Sử dụng thuốc kháng virus.
Xơ gan: Điều trị các biến chứng và hỗ trợ chức năng gan.
Ứ mật: Sử dụng thuốc lợi mật (UDCA), cholestyramine.
Gan nhiễm mỡ: Thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và tập thể dục.
Điều trị triệu chứng ngứa:
Thuốc kháng histamine.
Cholestyramine.
Rifampicin.
Naltrexone.
Kem dưỡng ẩm.
Tránh gãi.
Chườm mát.
Thay đổi lối sống:
Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế chất béo bão hòa, đường, rượu bia; tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
Tập thể dục thường xuyên.
Duy trì cân nặng hợp lý.
## 7. Phòng Ngừa Mẩn Ngứa Do Gan
[Phòng ngừa mẩn ngứa do gan](https://binhdongvn.hashnode.dev/benh-san-ngua-do-gan-co-nguy-hiem-khong) chủ yếu tập trung vào việc bảo vệ sức khỏe gan và ngăn ngừa các bệnh lý về gan. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

Tiêm phòng vaccine viêm gan A và B: Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với viêm gan A và B. Tiêm phòng được khuyến cáo cho trẻ em và người lớn chưa có miễn dịch.
Thực hành tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để tránh lây nhiễm viêm gan B và C, là những nguyên nhân phổ biến gây tổn thương gan.
Không dùng chung vật dụng cá nhân: Tránh dùng chung kim tiêm, dao cạo râu, bàn chải đánh răng và các vật dụng cá nhân khác để ngăn ngừa lây lan các bệnh lây truyền qua đường máu.
Hạn chế hoặc tránh uống rượu bia: Rượu bia là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan, bao gồm gan nhiễm mỡ, viêm gan do rượu và xơ gan.
Duy trì lối sống lành mạnh:
Chế độ ăn uống cân bằng: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc và hạn chế chất béo bão hòa, đường, thực phẩm chế biến sẵn.
Tập thể dục thường xuyên: Vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần, giúp cải thiện chức năng gan và sức khỏe tổng thể.
Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ.
Khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra chức năng gan: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý về gan và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Sử dụng thuốc hợp lý: Tránh tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là các thuốc có thể gây hại cho gan. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc không kê đơn và thực phẩm chức năng.
Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại: Hạn chế tiếp xúc với các hóa chất độc hại, thuốc trừ sâu, dung môi và các chất ô nhiễm môi trường khác.
## 8. Chế độ ăn uống cho người bị mẩn ngứa do gan
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng gan và giảm triệu chứng mẩn ngứa. Dưới đây là một số nguyên tắc chung:

Tăng cường rau xanh và trái cây: Rau xanh và trái cây cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ gan và tăng cường chức năng thải độc.
Ưu tiên protein nạc: Protein là thành phần thiết yếu cho sự phục hồi và tái tạo tế bào gan. Chọn các nguồn protein nạc như thịt gà không da, cá, đậu, trứng.
Hạn chế chất béo bão hòa và cholesterol: Chất béo bão hòa và cholesterol có thể làm tăng gánh nặng cho gan. Hạn chế thực phẩm chiên rán, đồ ăn nhanh, thịt đỏ và các sản phẩm từ sữa nguyên kem.
Hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn: Đường và thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều calo rỗng, chất béo không lành mạnh và các chất phụ gia có thể gây hại cho gan.
Uống đủ nước: Nước giúp gan hoạt động hiệu quả hơn trong việc thải độc tố.
Tránh rượu bia: Rượu bia là chất độc trực tiếp đối với gan.
Một số thực phẩm có lợi cho gan:
Atiso: Giúp lợi mật và bảo vệ tế bào gan.
Nghệ: Chứa curcumin, có tác dụng chống viêm và bảo vệ gan.
Tỏi: Chứa allicin, có tác dụng chống oxy hóa và kháng khuẩn.
Trà xanh: Chứa chất chống oxy hóa polyphenol, giúp bảo vệ gan.
## 9. Giải đáp thắc mắc thường gặp (FAQ)
Mẩn ngứa do gan có lây không? Mẩn ngứa do gan không lây. Tuy nhiên, một số bệnh gan gây ra mẩn ngứa, chẳng hạn như viêm gan B và C, có thể lây truyền qua đường máu, đường tình dục hoặc từ mẹ sang con.
Mẩn ngứa do gan có tự khỏi không? Mẩn ngứa do gan thường không tự khỏi nếu không điều trị nguyên nhân gốc rễ. Việc điều trị bệnh gan là cần thiết để giảm triệu chứng ngứa và ngăn ngừa các biến chứng.
Khi nào cần đi khám bác sĩ ngay? Nên đi khám bác sĩ ngay nếu bạn bị ngứa kéo dài, đặc biệt là khi kèm theo các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, đau bụng trên bên phải, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu.
Mẩn ngứa do gan và dị ứng thông thường khác nhau như thế nào? Mẩn ngứa do gan thường đi kèm với các triệu chứng khác liên quan đến chức năng gan, trong khi dị ứng thông thường thường chỉ biểu hiện ở da (mẩn đỏ, phát ban, mề đay).
## Điểm chính
Mẩn ngứa do gan là triệu chứng cảnh báo chức năng thanh lọc và đào thải độc tố của gan suy giảm, gan đang gặp vấn đề hoặc đang mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác như xơ gan, viêm gan,… Vì thế khi xuất hiện triệu chứng ngứa da kèm theo nổi sẩn, mề đay, người bệnh cần chú ý theo dõi để sớm phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.

Để gan luôn khỏe mạnh, thì ngoài việc áp dụng các phương pháp giải độc gan, bạn cũng cần hạn chế những thói quen xấu, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh.

Đồng thời bạn có thể tham khảo thêm sản phẩm [Long Đởm Giải Độc Gan Bình Đông](https://hackmd.io/@duocbinhdongvn/long-dom-giai-doc-gan-binh-dong) để bảo vệ và tăng cường sức khỏe cho gan. Sản phẩm có công dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan và tăng cường chức năng gan, giúp gan luôn khỏe mạnh và giảm triệu chứng nóng trong người hiệu quả.

## Thông tin của Dược Bình Đông (Bidophar)
Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường 15, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh
Showroom: 22 Đường số 10, Phường 11, Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline: [phone]
Nhà cung cấp: 028.66.800.300
Phòng kinh doanh: 028.66.800.100 - 028.66.800.200
Email: [e-mail]
Nền tảng Social của Dược Bình Đông
Fanpage: https://www.facebook.com/binhdong.vn/
Instagram: https://www.instagram.com/binhdong.vn/
Tiktok: https://www.tiktok.com/@binhdong_official
Twitter: https://twitter.com/duocbinhdongvn
Rakuten: https://plaza.rakuten.co.jp/duocbinhdong
Influence: https://influence.co/duocbinhdong
Viecoi: https://viecoi.vn/gioi-thieu-cong-ty/cong-ty-duoc-binh-dong-498440.html
Trang mua hàng chính hãng
Tiki: https://tiki.vn/thuong-hieu/duoc-binh-dong.html
Shopee: https://shopee.vn/bidophar1950
Lazada: https://www.lazada.vn/shop/duoc-binh-dong-store
Đường đến Dược Bình Đông
Xem tại đây: https://maps.app.goo.gl/j2hp5TqJjJpJxFNL9